The Boy on the Wooden Box

1. کودکی گم‌شده: معصومیت پیش از هولوکاست

حتی ترسناک‌ترین افسانه‌ها هم نمی‌توانستند مرا برای رویارویی با هیولاهایی که چند سال بعد با آن‌ها مواجه می‌شدم، فرارهایی که تجربه می‌کردم، یا قهرمانی که خود به شکل هیولا درآمده بود و جانم را نجات می‌داد، آماده کنند.

آغازهای ایدئال. زندگی اولیه لئون لِیسان در نروکا، لهستان، پر از شادی‌های ساده‌ی کودکی بود. او تابستان‌ها در رودخانه بازی می‌کرد، زمستان‌ها روی یخ اسکیت می‌زد و از گرمای خانواده و جامعه‌ای نزدیک و صمیمی لذت می‌برد. این زندگی آرام، که ریشه در سنت و عشق خانوادگی داشت، در تضاد کامل با وحشت‌هایی بود که به زودی دنیای او را در بر می‌گرفت.

پیوندهای خانوادگی. زندگی خانوادگی لِیسان با پیوندهای قوی و حمایت متقابل مشخص می‌شد. حضور پرورش‌دهنده‌ی مادرش و عزم پدرش برای فراهم کردن زندگی بهتر، حس امنیتی را ایجاد کرده بود. خواهر و برادرهایش، به‌ویژه تسالیگ و دیوید، نقش‌های مهمی در تربیت او ایفا می‌کردند و همراهی و راهنمایی می‌کردند.

پیش‌گویی. با وجود طبیعت ایدئال سال‌های اولیه‌اش، نشانه‌های ظریف تاریکی قریب‌الوقوع وجود داشت. تجربه‌های گاه‌به‌گاه آنتی‌سمی‌تیسم در طول هفته‌ی مقدس و داستان‌های کشتارهای گذشته، یادآور آسیب‌پذیری جامعه‌ی یهودی بودند. این تجربیات اولیه، هرچند محدود، پیش‌گویی‌کننده‌ی آزار و اذیت سیستماتیکی بودند که به زودی دنیای او را ویران می‌کرد.

2. دعوت از کراکوف: نوری از امید پیش از تاریکی

پدر اغلب برای ما از شهر بزرگ هدیه می‌آورد.

رویاهای شهری. نقل مکان به کراکوف، شهری پرجنب‌وجوش با امکانات مدرن، تغییر قابل توجهی در زندگی خانواده‌ی لِیسان بود. لئون مجذوب عظمت شهر، فرهنگ زنده‌اش و وعده‌ی آینده‌ای بهتر شد. این نقل مکان، که به‌دلیل آرزوهای پدرش انجام شده بود، در ابتدا به‌نظر می‌رسید که رویایی به حقیقت پیوسته است.

هشدارهای اولیه. با استقرار خانواده در زندگی جدیدشان، نشانه‌های نگران‌کننده‌ی افزایش آنتی‌سمی‌تیسم و ناآرامی‌های سیاسی در آلمان شروع به ظهور کرد. اخبار مربوط به صعود هیتلر به قدرت، الحاق اتریش و اخراج یهودیان لهستان از آلمان سایه‌ای بر خوشبختی تازه‌ی آن‌ها افکند. این رویدادها یادآور تهدید فزاینده‌ای برای ایمنی و امنیت آن‌ها بود.

معصومیت کمرنگ می‌شود. با وجود نگرانی‌های فزاینده، لئون به استقبال فرصت‌هایی که کراکوف ارائه می‌داد ادامه داد. او دوستان جدیدی پیدا کرد، به جاذبه‌های شهر سرک کشید و از هیجان زندگی شهری لذت برد. اما تهدید جنگ و آزار و اذیت به تدریج معصومیت او را از بین می‌برد و او را مجبور می‌کرد تا با واقعیت‌های سخت دنیای اطرافش روبه‌رو شود.

3. چنگال سوستیکا: زندگی تحت اشغال نازی‌ها

سربازان آلمانی بدون هیچ ترسی عمل می‌کردند.

تهاجم و ناامیدی. تهاجم آلمان به لهستان در سپتامبر 1939 امیدها و آرزوهای خانواده‌ی لِیسان را ویران کرد. کراکوف به سرعت تحت کنترل نازی‌ها درآمد و زندگی ساکنان یهودی به یکباره تغییر کرد. محدودیت‌ها، خشونت و ترس به حالت جدیدی تبدیل شد.

کاهش حقوق. رژیم نازی به‌طور سیستماتیک یهودیان را از حقوق و کرامتشان محروم کرد. آن‌ها مجبور به پوشیدن بازوبند شدند و از استفاده از حمل و نقل عمومی منع شدند. کسب‌وکارهای یهودی غارت شد و خانواده‌ها از خانه‌هایشان اخراج شدند. این اقدامات جوی از ترس و عدم اطمینان دائمی ایجاد کرد.

مقاومت و تاب‌آوری. با وجود شرایط سرکوبگر، خانواده‌ی لِیسان راه‌هایی برای مقاومت و حفظ انسانیت خود پیدا کردند. پدر لئون شغلی در کارخانه‌ی اسکار شندلر به‌دست آورد که نوعی حفاظت به آن‌ها می‌بخشید. خانواده به سنت‌های خود چسبیدند، شبات را جشن گرفتند و در ایمان خود تسلی جستند. این اعمال مقاومت، هرچند کوچک، گواهی بر تاب‌آوری و عزم آن‌ها برای بقا بود.

4. دیوارهای گتو بالا می‌رود: حبس و مقاومت

پیام ضمنی آن‌ها این بود که ما به جایی می‌رویم که به زودی قبرستان خودمان خواهد شد.

جابجایی اجباری. تأسیس گتو کراکوف در سال 1941 نقطه‌ی عطفی در مصیبت خانواده‌ی لِیسان بود. آن‌ها مجبور به ترک خانه‌ی خود و نقل مکان به منطقه‌ای تنگ و غیر بهداشتی شدند که با دیوارهایی شبیه به سنگ قبر احاطه شده بود. این حبس نماد نیت نازی‌ها برای جداسازی و غیرانسانی کردن جمعیت یهودی بود.

زندگی درون. زندگی در گتو با ازدحام، بیماری و گرسنگی مشخص می‌شد. نیازهای اولیه کمیاب بود و تهدید دائمی خشونت به شدت احساس می‌شد. با وجود این سختی‌ها، ساکنان گتو راه‌هایی برای مقاومت و حفظ کرامت خود پیدا کردند. آن‌ها مدارس مخفی سازماندهی کردند، مراسم مذهبی برگزار کردند و سرگرمی‌های موقتی برای بالا بردن روحیه‌ی خود ایجاد کردند.

از دست دادن و اخراج. اخراج‌ها از گتو در سال 1942 ویرانی بیشتری به خانواده‌ی لِیسان وارد کرد. برادر لئون، تسالیگ، به‌زور گرفته شد و به اردوگاه اعدام بلژک فرستاده شد. از دست دادن تسالیگ، برادر محبوب و منبع قوت، زخم عمیقی بر دل خانواده گذاشت.

5. پلاسو: سقوط به جهنم

عبور از آن دروازه‌ها مانند ورود به دایره‌ی درونی جهنم بود.

ورود و غیرانسانی‌سازی. تخلیه‌ی گتو کراکوف در سال 1943 منجر به اخراج خانواده‌ی لِیسان به پلاسو، اردوگاه کار معروف به وحشی‌گری شد. با ورود به آنجا، آن‌ها تحت یک فرآیند غیرانسانی قرار گرفتند که شامل برهنه کردن، تراشیدن مو و شماره‌گذاری بود، که هدف آن محو هویت آن‌ها و کاهش آن‌ها به اشیاء بود.

وحشت‌های روزمره. زندگی در پلاسو یک مبارزه‌ی دائمی برای بقا بود. زندانیان مجبور به انجام کارهای طاقت‌فرسا تحت نظارت نگهبانان سادیست بودند. غذا کمیاب بود، بیماری شایع بود و مرگ یک واقعیت روزمره بود. فرمانده اردوگاه، آمان گوت، شخصیتی به‌خصوص بی‌رحم بود که به خاطر اعمال خشونت و قتل‌های خود به‌طور تصادفی شناخته می‌شد.

جدایی و از دست دادن. خانواده‌ی لِیسان در زمان ورود به پلاسو از هم جدا شدند که به ناامیدی آن‌ها افزود. لئون تحت کارهای طاقت‌فرسا، ترس دائمی و تهدید همیشگی مرگ قرار داشت. جدایی از مادرش به‌ویژه دردناک بود، زیرا آن‌ها برای قوت و حمایت به یکدیگر تکیه کرده بودند.

6. فهرست شندلر: پرتو امیدی در دل ناامیدی

نام شندلر برای من تنها به این دلیل مهم بود که او پدرم را استخدام کرده بود.

پرتو امید. ارتباط پدر لئون با اسکار شندلر نوری از امید در دل تاریکی پلاسو بود. شندلر، یک تاجر آلمانی، کارگران یهودی را در کارخانه‌ی ظروف لعابی خود استخدام می‌کرد و به آن‌ها نوعی حفاظت از وحشت‌های اردوگاه می‌بخشید.

مداخله‌ی شندلر. از طریق تلاش‌های پدرش، لئون در نهایت به نیروی کار شندلر اضافه شد و با پدر و برادرش دوباره reunited شد. کارخانه‌ی شندلر، هرچند هنوز مکانی برای کار اجباری بود، شرایط بهتری و شانس بیشتری برای بقا نسبت به پلاسو فراهم می‌کرد.

اعمال مهربانی. مهربانی و همدلی شندلر نسبت به کارگران یهودی‌اش او را از دیگر نازی‌ها متمایز می‌کرد. او با احترام با آن‌ها رفتار می‌کرد، غذاهای اضافی به آن‌ها می‌داد و از آن‌ها در برابر بدترین سوءاستفاده‌های نگهبانان اردوگاه محافظت می‌کرد. این اعمال انسان‌دوستانه، هرچند کوچک، تأثیر قابل توجهی در زندگی آن‌ها داشت.

7. برونلویتس: پناهگاهی شکننده

شما آزاد هستید.

جابجایی و عدم اطمینان. با نزدیک شدن به پایان جنگ، شندلر جابجایی کارخانه و کارگرانش به برونلویتس، شهری در چکسلواکی را سازماندهی کرد. این جابجایی، که پر از خطر و عدم اطمینان بود، به‌منظور حفاظت از کارگرانش در برابر ارتش شوروی در حال پیشروی و راه‌حل نهایی نازی‌ها انجام شد.

انحراف به آوشویتس. قطار حامل زنان، از جمله مادر و خواهر لئون، به‌طور اشتباهی به آوشویتس، اردوگاه اعدام معروف، منحرف شد. شندلر، بدون ترس، به آوشویتس سفر کرد و با رشوه به مقامات نازی، آزادی آن‌ها را تضمین کرد و تعهد بی‌وقفه‌اش به نجات کارگرانش را نشان داد.

آزادی. در مه 1945، اردوگاه برونلویتس توسط ارتش شوروی آزاد شد. کارگران یهودی شندلر پس از سال‌ها آزار و رنج، سرانجام آزاد شدند. شندلر، که جان و ثروتش را برای نجات آن‌ها به خطر انداخته بود، برای فرار از دستگیری توسط شوروی‌ها فرار کرد.

8. آزادی و از دست دادن: بازسازی از خاکسترها

در آن شش سال طولانی که از هم جدا شده بودیم، هرگز خبری از هرشل نداشتیم.

آزادی اولیه. آزادی، ترکیبی از شادی و سردرگمی را به ارمغان آورد. زندانیان سابق در درک آزادی تازه‌ی خود و مقابله با تروماهایی که متحمل شده بودند، با مشکل مواجه شدند. آن‌ها گیج و نگران آینده‌ی خود بودند.

بازگشت به کراکوف. خانواده‌ی لِیسان به کراکوف بازگشتند و امیدوار بودند که زندگی خود را بازسازی کنند و با عزیزان گمشده‌ی خود دوباره دیدار کنند. اما با بی‌توجهی و خصومت برخی از ساکنان لهستان مواجه شدند. کشف اینکه خانواده‌ی گسترده‌شان در نروکا، از جمله برادر لئون، هرشل، توسط نازی‌ها به قتل رسیده‌اند، امیدهای آن‌ها را ویران کرد و حس عمیق از دست دادن را در آن‌ها به‌وجود آورد.

بی‌خانمانی و عدم اطمینان. بازگشت آنتی‌سمی‌تیسم در کراکوف خانواده‌ی لِیسان را مجبور به جستجوی پناهگاه در جای دیگری کرد. آن‌ها مدتی را در چکسلواکی و یک اردوگاه افراد بی‌خانمان در آلمان گذراندند و به دنبال خانه‌ای جدید و حس امنیت بودند. جنگ آن‌ها را بی‌خانمان، بی‌وطن و عمیقاً زخمی کرده بود.

9. زندگی جدید در آمریکا: یافتن صدا و هدف

من نوزده ساله بودم و زندگی واقعی‌ام تازه آغاز می‌شد.

مهاجرت و سازگاری. در سال 1949، خانواده‌ی لِیسان به ایالات متحده مهاجرت کردند و به دنبال شروعی تازه و فرصتی برای ساختن آینده‌ای بهتر بودند. آن‌ها در لس آنجلس مستقر شدند و سخت تلاش کردند تا زبان انگلیسی را یاد بگیرند، شغل پیدا کنند و با فرهنگ جدید سازگار شوند.

تحصیل و خدمت. لئون از فرصت‌هایی که آمریکا ارائه می‌داد بهره‌برداری کرد. او در ارتش ایالات متحده خدمت کرد، مدرک دانشگاهی گرفت و معلم شد. او در آموزش جوانان و به اشتراک‌گذاری دانش خود در زمینه‌ی هنرهای صنعتی هدفی پیدا کرد.

به اشتراک‌گذاری داستان. پس از دهه‌ها سکوت، لئون شروع به به اشتراک‌گذاری تجربیات خود از هولوکاست با جهان کرد. او با الهام از فیلم "فهرست شندلر"، به سخنرانی مورد تقاضا تبدیل شد و داستان بقا، تاب‌آوری و اهمیت به یادآوری گذشته را به اشتراک گذاشت. او زندگی‌اش را به آموزش دیگران درباره‌ی هولوکاست و ترویج تحمل و درک اختصاص داد.

آخرین به‌روزرسانی:: March 28, 2025