نکات کلیدی
1. ریشه‌های استعماری صهیونیسم و انکار حقوق فلسطینی‌ها
پس از جنگ جهانی اول، با مهاجرت گسترده‌ی مهاجران یهودی اروپایی که توسط مقامات تازه تأسیس قیمومیت بریتانیا حمایت می‌شدند، روند تخریب جامعه‌ی بومی فلسطینی آغاز شد و آن‌ها به ساختار خودمختار یک شبه‌دولت صهیونیستی کمک کردند.
استعمار مهاجران. هسته‌ی این درگیری در ماهیت صهیونیسم به عنوان یک پروژه‌ی استعمار مهاجران نهفته است که هدف آن جایگزینی جمعیت بومی است. این چارچوب تلاش‌های سیستماتیک برای بی‌خانمان کردن فلسطینی‌ها را توضیح می‌دهد و الگوهای تاریخی مشابهی را در قاره‌های آمریکا، آفریقا و استرالیا منعکس می‌کند. جنبش صهیونیستی، که از نیروهای خارجی قدرتمند حمایت می‌شد، در تلاش بود تا سرزمینی عمدتاً عربی را به یک دولت یهودی تبدیل کند که نیازمند حاشیه‌نشینی و جابجایی ساکنان بومی آن بود.
انکار وجود. یکی از تاکتیک‌های کلیدی در این تلاش استعماری، انکار هویت و حقوق فلسطینی‌ها بود. این محو شدن در اشکال مختلفی بروز کرد، از نادیده گرفتن فلسطینی‌ها به عنوان "جامعه‌های غیر یهودی" تا ترویج افسانه‌ی سرزمینی خالی و بی‌ثمر که منتظر کشت یهودی‌ها بود. چنین بیانیه‌هایی بی‌خانمان کردن و جابجایی فلسطینی‌ها را توجیه می‌کرد و آن‌ها را به عنوان مانعی در برابر پیشرفت و تمدن معرفی می‌نمود.
توجیه کتاب مقدس. جنبش صهیونیستی به طرز ماهرانه‌ای آرزوهای استعماری خود را با روایت‌های کتاب مقدس در هم آمیخت، که با بسیاری از مسیحیان و یهودیان عمیقاً طنین‌انداز شد. این چارچوب مذهبی، ماهیت استعماری پروژه را پنهان کرد و آن را به عنوان بازگشتی مقدس به جای یک حرکت سیاسی مدرن که به دنبال جابجایی یک جمعیت موجود بود، جلوه داد. این پوشش کتاب مقدس همچنان بر ادراکات مربوط به درگیری تأثیر می‌گذارد، به ویژه در غرب.
2. اعلامیه بالفور به عنوان اعلام جنگ
برای ساکنان فلسطین، که آینده‌شان در نهایت به آن وابسته بود، نثر دقیق و حساب‌شده‌ی بالفور در واقع تفنگی بود که مستقیماً به سمت سر آن‌ها نشانه رفته بود، اعلام جنگی از سوی امپراتوری بریتانیا علیه جمعیت بومی.
آرزوهای امپریالیستی. اعلامیه بالفور که در سال 1917 صادر شد، نقطه عطفی بود که حمایت بریتانیا از یک خانه ملی یهودی در فلسطین را وعده داد. این اعلامیه، بدون مشورت با جمعیت بومی، به طور مؤثری حقوق و آرزوهای آن‌ها را نادیده گرفت. این یک حرکت استراتژیک از سوی امپراتوری بریتانیا بود که به واسطه‌ی منافع ژئوپولیتیکی و تمایل به تأمین کنترل بر فلسطین انجام شد.
نادیده گرفتن اکثریت. زبان اعلامیه که به اکثریت عرب به عنوان "جامعه‌های غیر یهودی" اشاره می‌کرد، ذهنیت استعماری را که آرزوهای صهیونیستی را بر حقوق جمعیت بومی اولویت می‌داد، برجسته کرد. این بی‌توجهی به حقوق سیاسی و ملی فلسطینی‌ها، زمینه‌ساز یک قرن درگیری و بی‌خانمانی شد. این اعلامیه وعده‌ای بود که توسط یک قدرت خارجی درباره‌ی زمینی که مالک آن نبود، به مردمی که در آن زمین اقلیت کوچکی بودند، داده شد و به هزینه‌ی اکثریت وسیع ساکنان آن.
یک قیمومیت استعماری. اعلامیه بالفور که در قیمومیت جامعه ملل برای فلسطین گنجانده شد، چارچوب قانونی و سیاسی را برای شکوفایی پروژه‌ی صهیونیستی فراهم کرد. این قیمومیت مهاجرت یهودیان، خرید زمین و تأسیس یک اداره‌ی صهیونیستی موازی را تسهیل کرد و به طور مؤثری یک دولت در انتظار را در فلسطین ایجاد کرد. این ساختار که از قدرت بریتانیا حمایت می‌شد، فلسطینی‌ها را بیشتر حاشیه‌نشین کرد و راه را برای بی‌خانمانی نهایی آن‌ها هموار کرد.
3. شکل‌گیری هویت فلسطینی در میان استعمار
در واقع، هویت و ملی‌گرایی فلسطینی‌ها اغلب به عنوان تنها ابرازهای اخیر یک مخالفت غیرمنطقی (اگر نه افراطی) با خودمختاری ملی یهودیان دیده می‌شود.
هویت در حال تحول. هویت فلسطینی در پاسخ به عوامل داخلی و خارجی، از جمله سلطه‌ی عثمانی، مدرنیزاسیون و تهدید فزاینده‌ی صهیونیسم شکل گرفت. ظهور آموزش مدرن، مطبوعات و سازمان‌های سیاسی حس مشترکی از آگاهی ملی را در میان فلسطینی‌ها پرورش داد. این هویت تنها یک واکنش به صهیونیسم نبود، بلکه ابراز پیچیده و چندوجهی تعلق به یک سرزمین و فرهنگ خاص بود.
چالش تصورات نادرست. روایت اینکه هویت فلسطینی یک اختراع اخیر است، تلاشی عمدی برای بی‌اعتبار کردن ادعاهای آن‌ها به سرزمین است. در واقع، هویت فلسطینی، مانند تمام هویت‌های ملی، یک ساختار مدرن است که تحت تأثیر شرایط تاریخی شکل گرفته است. این یک حس پویا و در حال تحول تعلق است که ریشه در تاریخ مشترک، فرهنگ و وابستگی به فلسطین دارد.
نقش مطبوعات. روزنامه‌هایی مانند فلسطین و الکرمل نقش حیاتی در شکل‌دهی و انتشار آگاهی ملی فلسطینی ایفا کردند. این نشریات بستری برای بیان نگرانی‌های فلسطینی‌ها، بیان آرزوهای آن‌ها و پرورش حس هویت جمعی در برابر نفوذ استعماری فراهم کردند. آن‌ها ابزارهای حیاتی برای بسیج مقاومت و حفظ میراث فلسطینی بودند.
4. طرح تقسیم سازمان ملل و بذرهای نکبه
با تصمیم تقسیم سازمان ملل، ساختارهای نظامی و مدنی جنبش صهیونیستی با حمایت هر دو ابرقدرت نوظهور دوران پس از جنگ، آماده شدند تا تا حد امکان بر بخش‌های بیشتری از کشور تسلط یابند.
نفوذ ابرقدرت‌ها. طرح تقسیم سازمان ملل در سال 1947 که فلسطین را به دولت‌های یهودی و عربی تقسیم می‌کرد، منعکس‌کننده‌ی نفوذ فزاینده‌ی ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی در دوران پس از جنگ جهانی دوم بود. هر دو ابرقدرت، به دلایل استراتژیک خود، از ایجاد یک دولت یهودی حمایت کردند و حقوق و آرزوهای اکثریت فلسطینی را نادیده گرفتند. این تأیید بین‌المللی به جنبش صهیونیستی مشروعیت و منابعی برای پیگیری آرزوهای سرزمینی‌اش داد.
تقسیم نابرابر. طرح تقسیم سهمی نامتناسب از فلسطین را به دولت یهودی اختصاص داد، با وجود اینکه یهودیان اقلیت جمعیت را تشکیل می‌دادند و درصد کمی از زمین را در اختیار داشتند. این تقسیم نابرابر، همراه با عدم توانایی طرح در حفاظت کافی از حقوق فلسطینی‌ها، زمینه‌ساز نکبه، جابجایی و بی‌خانمانی گسترده‌ی فلسطینی‌ها در سال 1948 شد.
چراغ سبز برای فتح. قطعنامه‌ی سازمان ملل به جنبش صهیونیستی حمایت بین‌المللی لازم برای اجرای هدف دیرینه‌اش در تأسیس یک دولت یهودی در فلسطین را فراهم کرد. با حمایت ابرقدرت‌ها، میليشیاهای صهیونیستی جسارت پیدا کردند تا کنترل هر چه بیشتری از سرزمین را به دست آورند و منجر به اخراج صدها هزار فلسطینی از خانه‌هایشان شوند. قطعنامه‌ی سازمان ملل که قرار بود صلح را به ارمغان آورد، در عوض به کاتالیزوری برای خشونت و جابجایی تبدیل شد.
5. نکبه: یک کمپین عمدی پاکسازی قومی
چنین مهندسی اجتماعی رادیکال به هزینه‌ی جمعیت بومی، راهی است که همه‌ی جنبش‌های استعمار مهاجر را دنبال می‌کنند.
اخراج سیستماتیک. نکبه، یا "فاجعه"، در سال 1948 تنها نتیجه‌ی جنگ نبود، بلکه یک کمپین عمدی پاکسازی قومی بود که هدف آن ایجاد اکثریت یهودی در فلسطین بود. میليشیاهای صهیونیستی و بعداً ارتش اسرائیل به طور سیستماتیک فلسطینی‌ها را از خانه‌هایشان اخراج کردند، روستاهای آن‌ها را ویران کردند و زمین‌هایشان را تصرف کردند. این جابجایی اجباری منجر به ایجاد یک جمعیت بزرگ پناهنده شد که نسل‌های آن‌ها همچنان به دنبال حق بازگشت خود هستند.
فراتر از پیروزی نظامی. نکبه بیشتر از یک پیروزی نظامی برای جنبش صهیونیستی بود؛ این یک پیش‌نیاز ضروری برای تأسیس یک دولت یهودی در فلسطین بود. اخراج جمعیت عرب برای دستیابی به اکثریت جمعیتی و تأمین کنترل بر زمین ضروری بود. این مهندسی اجتماعی رادیکال که با خشونت و بی‌مجازتی انجام شد، همچنان یک رویداد تعیین‌کننده در تاریخ فلسطینی‌ها باقی مانده است.
بی‌خانمانی مداوم. نکبه یک رویداد یک‌باره نبود، بلکه یک فرآیند مداوم بی‌خانمانی و جابجایی بود. حتی پس از سال 1948، فلسطینی‌ها همچنان از خانه‌هایشان اخراج می‌شدند، زمین‌هایشان تصرف می‌شد و حقوقشان نادیده گرفته می‌شد. این فرآیند مداوم بی‌خانمانی، ماهیت استعماری درگیری و مبارزه‌ی مداوم برای خودمختاری فلسطینی‌ها را برجسته می‌کند.
6. میراث 1967: اشغال و مقاومت
پس از جنگ، تمرکز بر فلسطین به عنوان یک کانون مرکزی هویت، از ناامیدی گسترده‌ای ناشی شد که در برابر مسدود شدن آرزوهای عربی در سوریه و جاهای دیگر به وجود آمد، در حالی که خاورمیانه به شدت تحت سلطه‌ی قدرت‌های استعماری اروپایی قرار داشت.
سرزمین‌های جدید، چالش‌های جدید. جنگ شش‌روزه در سال 1967 منجر به اشغال کرانه باختری، نوار غزه، قدس شرقی و بلندی‌های جولان توسط اسرائیل شد و میلیون‌ها فلسطینی دیگر تحت حاکمیت نظامی اسرائیل قرار گرفتند. این اشغال که همچنان ادامه دارد، با نقض‌های سیستماتیک حقوق بشر، گسترش شهرک‌ها و انکار خودمختاری فلسطینی‌ها همراه بوده است. جنگ همچنین منجر به موج جدیدی از پناهندگان فلسطینی شد که بحران انسانی را تشدید کرد.
قطعنامه 242 شورای امنیت. قطعنامه 242 شورای امنیت سازمان ملل که پس از جنگ 1967 تصویب شد، به سنگ بنای تلاش‌های بین‌المللی برای حل درگیری تبدیل شد. با این حال، زبان مبهم آن و عدم توجه به مسائل اصلی حقوق و خودمختاری فلسطینی‌ها، آن را به طور عمده بی‌اثر کرده است. تمرکز این قطعنامه بر "مرزهای امن و شناخته‌شده" به عنوان توجیهی برای حفظ اشغال و گسترش شهرک‌ها توسط اسرائیل تفسیر شده است.
احیای هویت فلسطینی. جنگ 1967، با وجود عواقب ویرانگرش، همچنین باعث احیای آگاهی ملی و مقاومت فلسطینی‌ها شد. اشغال، نسل جدیدی از فلسطینی‌ها را به حرکت درآورد که علیه حاکمیت اسرائیل اعتراضات، اعتصابات و مقاومت مسلحانه سازماندهی کردند. این حس تازه از هویت و هدف به زنده نگه‌داشتن قضیه‌ی فلسطینی در سطح بین‌المللی کمک کرد.
7. توافق‌نامه‌های اسلو: ظاهری از صلح
بزرگ‌ترین ناتوانی اولیه‌ای که فلسطینی‌ها با آن مواجه بودند، با سرمایه‌گذاری‌های کلان سازمان صهیونیستی، کار سخت، مانورهای حقوقی پیچیده، لابی‌گری‌های فشرده، تبلیغات مؤثر و روش‌های نظامی پنهان و آشکار تشدید شد.
وعده‌های دروغین. توافق‌نامه‌های اسلو که در دهه 1990 امضا شدند، در ابتدا به عنوان یک پیشرفت در درگیری اسرائیلی-فلسطینی مورد تحسین قرار گرفتند. با این حال، این توافق‌ها در نهایت نتوانستند به وعده‌ی صلحی عادلانه و پایدار عمل کنند. ماهیت موقتی توافق‌ها، همراه با گسترش مداوم شهرک‌ها و کنترل اسرائیل بر زندگی فلسطینی‌ها، سیستمی از خودگردانی محدود ایجاد کرد که به آرزوهای فلسطینی‌ها برای تشکیل دولت بسیار دور بود.
پیمانکار اشغال. تشکیلات خودگردان فلسطینی که تحت توافق‌نامه‌های اسلو تأسیس شد، به طور فزاینده‌ای به کمک‌های بین‌المللی و هماهنگی امنیتی با اسرائیل وابسته شد. این وابستگی مشروعیت آن را در نظر بسیاری از فلسطینی‌ها تضعیف کرد، که آن را به عنوان ابزاری از اشغال به جای نماینده‌ای واقعی از منافع خود می‌دیدند. نقش تشکیلات خودگردان در سرکوب مقاومت فلسطینی، اعتبار آن را بیشتر کاهش داد.
توهم پیشرفت. توافق‌نامه‌های اسلو توهمی از پیشرفت ایجاد کردند در حالی که وضعیت موجود اشغال و بی‌خانمانی را تحکیم کردند. عدم توجه به مسائل اصلی مانند قدس، پناهندگان و مرزها، درگیری را بدون حل و فصل باقی گذاشت و راه را برای خشونت و بی‌ثباتی‌های آینده هموار کرد. فرآیند اسلو که قرار بود صلح را به ارمغان آورد، در نهایت به ابزاری برای تداوم اشغال تبدیل شد.
8. جنگ‌ها بر غزه: چرخه‌ای از خشونت و بی‌خانمانی
این پیام همچنین به وضوح در فرهنگ عامه در اسرائیل و ایالات متحده، و همچنین در زندگی سیاسی و عمومی نمایان است.
نوار غزه به عنوان کانون. نوار غزه، یک سرزمین کوچک و پرجمعیت، به کانون درگیری اسرائیلی-فلسطینی تبدیل شده است. از زمانی که حماس کنترل غزه را در سال 2007 به دست گرفت، اسرائیل محاصره‌ای سختگیرانه را اعمال کرده و حرکت مردم و کالاها را به شدت محدود کرده است. این محاصره، همراه با حملات نظامی مکرر، بحران انسانی را ایجاد کرده و چرخه‌ای از خشونت و ناامیدی را تغذیه کرده است.
استفاده از نیروی نامتناسب. عملیات نظامی اسرائیل در غزه با استفاده از نیروی نامتناسب مشخص شده است که منجر به تعداد بالای تلفات غیرنظامی و ویرانی گسترده‌ی زیرساخت‌ها شده است. این حملات که اغلب به عنوان دفاع از خود در برابر آتش‌بس‌های حماس توجیه می‌شوند، توسط سازمان‌های بین‌المللی حقوق بشر به عنوان نقض‌های حقوق بین‌الملل محکوم شده‌اند. دکترین داهییا که استفاده از نیروی فراوان علیه مناطق غیرنظامی را تجویز می‌کند، نمونه‌ای از این رویکرد است.
بحران انسانی. محاصره و حملات نظامی مکرر، اقتصاد غزه را ویران کرده، زیرساخت‌های آن را تخریب کرده و جمعیت آن را دچار آسیب‌های روحی کرده است. عدم دسترسی به نیازهای اساسی، همراه با تهدید مداوم خشونت، بحران انسانی را ایجاد کرده است که نیاز به توجه فوری بین‌المللی دارد. جنگ‌ها بر غزه به نمادی از بی‌خانمانی و رنج مداوم مردم فلسطین تبدیل شده است.
9. نقش ایالات متحده: یک قرن تسهیل بی‌خانمانی
امروزه، درگیری‌ای که از این تلاش استعماری کلاسیک قرن نوزدهمی در یک سرزمین غیراروپایی ناشی شده و از سال 1917 به بعد توسط بزرگ‌ترین قدرت امپریالیستی غربی زمان خود حمایت شده است، به ندرت به این شکل بی‌پرده توصیف می‌شود.
حمایت بی‌وقفه. ایالات متحده نقش مرکزی در شکل‌دهی به درگیری اسرائیلی-فلسطینی ایفا کرده و حمایت سیاسی، نظامی و اقتصادی بی‌وقفه‌ای از اسرائیل ارائه داده است. این حمایت به اسرائیل اجازه داده است تا اشغال خود را حفظ کند، شهرک‌های خود را گسترش دهد و در برابر فشارهای بین‌المللی برای مذاکره بر سر صلحی عادلانه و پایدار مقاومت کند. ایالات متحده اغلب به عنوان وکیل اسرائیل عمل کرده و اقدامات آن را در سطح بین‌المللی دفاع کرده و آن را از پاسخگویی مصون نگه داشته است.
نادیده گرفتن حقوق فلسطینی‌ها. ایالات متحده به طور مداوم نگرانی‌های امنیتی اسرائیل را بر حقوق و آرزوهای فلسطینی‌ها اولویت داده است. این تعصب در اشکال مختلفی بروز کرده است، از وتوی قطعنامه‌های سازمان ملل که به اسرائیل انتقاد می‌کنند تا ارائه میلیاردها دلار کمک نظامی. ایالات متحده همچنین در برابر نقض‌های اسرائیل از
آخرین به‌روزرسانی::
نقد و بررسی
کتاب جنگ صد ساله بر فلسطین به‌طور عمده نظرات مثبتی را به‌خود جلب کرده است و نمای کلی جامعی از مناقشه‌ی اسرائیلی-فلسطینی را از دیدگاه فلسطینی ارائه می‌دهد. خوانندگان از داستان‌های شخصی خالدی و تحلیل‌های تاریخی دقیق او قدردانی می‌کنند، هرچند برخی به احتمال وجود تعصب و کاستی‌ها انتقاد می‌کنند. این کتاب به خاطر نوشتار قابل فهم و بینش‌های روشنگرانه‌اش در مورد پیچیدگی‌های این مناقشه مورد ستایش قرار گرفته است. منتقدان بر این باورند که ممکن است این اثر موضوع را بیش از حد ساده‌سازی کند یا دیدگاهی یک‌سویه ارائه دهد، در حالی که حامیان آن را کتابی ضروری برای درک تاریخ فلسطین و مبارزه‌ی مستمر علیه استعمار و اشغال می‌دانند.
