Ključna zaključka
1. Kolonijalni koreni cionizma i negiranje prava Palestinaca
Početkom nakon Prvog svetskog rata, razaranje autohtone palestinske zajednice pokrenuto je masovnim doseljavanjem evropskih jevrejskih doseljenika, podržanih od strane novoformiranih britanskih mandatarnih vlasti, koje su im pomagale da izgrade autonomnu strukturu cionističke para-države.
Doseljenički kolonijalizam. Suština sukoba leži u prirodi cionizma kao projekta doseljeničkog kolonijalizma, čiji je cilj zameniti autohtono stanovništvo. Ovaj okvir objašnjava sistematske napore da se Palestinci liše svojih prava, prateći istorijske obrasce iz Amerike, Afrike i Australazije. Cionistički pokret, podržan moćnim spoljnim silama, nastojao je da preobrazi pretežno arapsku zemlju u jevrejsku državu, što je podrazumevalo marginalizaciju i progon njenih izvornim stanovnika.
Negiranje postojanja. Ključna taktika u ovom kolonijalnom poduhvatu bila je negacija palestinskog identiteta i prava. Ovo brisanje izražavalo se na različite načine, od odbacivanja Palestinaca kao „nejevrejskih zajednica“ do širenja mita o pustoši i praznini zemlje koja čeka jevrejsku obradu. Takva retorika opravdavala je oduzimanje i progon Palestinaca, predstavljajući ih kao prepreku napretku i civilizaciji.
Biblijsko opravdanje. Cionistički pokret je vešto isprepleo svoje kolonijalne ambicije sa biblijskim narativima, koji su duboko rezonovali sa mnogim hrišćanima i Jevrejima. Ovaj verski okvir prikrivao je kolonijalnu prirodu projekta, predstavljajući ga kao božanski određeni povratak, a ne kao savremeni politički pokret koji nastoji da istisne postojeće stanovništvo. Ovaj biblijski sloj i danas utiče na percepciju sukoba, naročito na Zapadu.
2. Balfurova deklaracija kao ratna objava
Za stanovnike Palestine, čiju je budućnost na kraju odlučila, Balfurov pažljivo izbalansirani tekst bio je kao pištolj uperen direktno u njihova leđa, ratna objava Britanskog carstva autohtonoj populaciji.
Imperijalne ambicije. Balfurova deklaracija iz 1917. godine označila je prekretnicu, obećavajući britansku podršku za uspostavljanje jevrejskog nacionalnog doma u Palestini. Ova deklaracija, doneta bez konsultacija sa autohtonom populacijom, efektivno je zanemarila njihova prava i težnje. Bila je to strateška odluka Britanskog carstva, motivisana geopolitičkim interesima i željom da osigura kontrolu nad Palestinom.
Zanemarivanje većine. Jezik deklaracije, koji arapsku većinu naziva „nejevrejskim zajednicama“, naglašavao je kolonijalni način razmišljanja koji je davao prioritet cionističkim težnjama nad pravima autohtonog stanovništva. Ovo zanemarivanje političkih i nacionalnih prava Palestinaca postavilo je temelje za vek sukoba i oduzimanja. Deklaracija je bila obećanje strane sile o zemlji koju nije posedovala, upućeno narodu koji je bio mala manjina u toj zemlji, na štetu ogromne većine njenih stanovnika.
Kolonijalni mandat. Balfurova deklaracija, ugrađena u mandat Lige naroda za Palestinu, obezbedila je pravni i politički okvir za razvoj cionističkog projekta. Mandat je olakšao jevrejsku imigraciju, sticanje zemlje i uspostavljanje paralelne cionističke uprave, stvarajući praktično državu u nastajanju unutar Palestine. Ova struktura, podržana britanskom moći, dodatno je marginalizovala Palestince i otvorila put njihovom konačnom progonu.
3. Formiranje palestinskog identiteta u uslovima kolonijalizma
Palestinski identitet i nacionalizam često se svode na nedavni izraz nerazumnog (ako ne i fanatičnog) protivljenja jevrejskom nacionalnom samoopredeljenju.
Razvijajući identitet. Palestinski identitet se razvijao kao odgovor na unutrašnje i spoljne faktore, uključujući otomansku vlast, modernizaciju i rastuću pretnju cionizma. Uspon modernog obrazovanja, štampe i političkih organizacija podstakao je osećaj zajedničke nacionalne svesti među Palestincima. Ovaj identitet nije bio samo reakcija na cionizam, već složen i višeslojan izraz pripadnosti određenoj zemlji i kulturi.
Izazivanje zabluda. Narativ da je palestinski identitet novijeg datuma predstavlja nameran pokušaj delegitimizacije njihovih zahteva za zemlju. U stvarnosti, palestinski identitet, kao i svi nacionalni identiteti, moderan je konstrukt oblikovan istorijskim okolnostima. To je dinamičan i evolutivan osećaj pripadnosti, ukorenjen u zajedničkoj istoriji, kulturi i vezanosti za Palestinu.
Uloga štampe. Novine poput „Filastin“ i „al-Karmil“ imale su ključnu ulogu u oblikovanju i širenju palestinske nacionalne svesti. Ovi mediji su pružali platformu za izražavanje palestinskih briga, artikulisanje njihovih težnji i jačanje kolektivnog identiteta u suočavanju sa kolonijalnim pritiskom. Bili su vitalni alati za mobilizaciju otpora i očuvanje palestinskog nasleđa.
4. UN plan podele i seme Nakbe
Sa odlukom UN o podeli, vojne i civilne strukture cionističkog pokreta podržale su obe nove supersile posleratnog doba i mogle su se pripremiti da zauzmu što veći deo zemlje.
Uticaj supersila. Plan podele UN iz 1947. godine, kojim je Palestina podeljena na jevrejsku i arapsku državu, odražavao je rastući uticaj Sjedinjenih Država i Sovjetskog Saveza u posleratnom periodu. Obe supersile, iz sopstvenih strateških razloga, podržale su stvaranje jevrejske države, zanemarujući prava i težnje palestinske većine. Ova međunarodna podrška dala je cionističkom pokretu legitimitet i resurse za ostvarenje teritorijalnih ambicija.
Nepravedna podela. Plan podele dodelio je nesrazmerno veliki deo Palestine jevrejskoj državi, uprkos činjenici da su Jevreji bili manjina u populaciji i posedovali mali deo zemlje. Ova nejednaka podela, zajedno sa neuspehom da se adekvatno zaštite prava Palestinaca, postavila je temelje za Nakbu, masovno proterivanje i oduzimanje Palestinaca 1948. godine.
Zeleno svetlo za osvajanje. Rezolucija UN pružila je cionističkom pokretu međunarodnu podršku potrebnu za sprovođenje dugogodišnjeg cilja uspostavljanja jevrejske države u Palestini. Uz podršku supersila, cionističke milicije ohrabrile su se da zauzmu što veći deo teritorije, što je dovelo do proterivanja stotina hiljada Palestinaca iz njihovih domova. Rezolucija UN, zamišljena kao put ka miru, postala je okidač za nasilje i raseljavanje.
5. Nakba: Svesna kampanja etničkog čišćenja
Takvo radikalno društveno inženjerstvo na štetu autohtonog stanovništva karakteristično je za sve kolonijalne doseljeničke pokrete.
Sistematsko proterivanje. Nakba, ili „Katastrofa“ iz 1948. godine, nije bila samo posledica rata, već svesna kampanja etničkog čišćenja sa ciljem stvaranja jevrejske većine u Palestini. Cionističke milicije, a kasnije izraelska vojska, sistematski su proterivale Palestince iz njihovih domova, uništavale sela i otimale zemlju. Ovo prisilno raseljavanje dovelo je do stvaranja ogromne izbegličke populacije, čiji potomci i danas traže pravo na povratak.
Više od vojne pobede. Nakba je bila više od vojne pobede cionističkog pokreta; bila je neophodan preduslov za uspostavljanje jevrejske države u Palestini. Proterivanje arapskog stanovništva bilo je ključno za postizanje demografske većine i osiguranje kontrole nad zemljom. Ovo radikalno društveno inženjerstvo, sprovedeno nasiljem i nekažnjivošću, ostaje ključni događaj u palestinskoj istoriji.
Neprekidno oduzimanje. Nakba nije bio jednokratan događaj, već kontinuirani proces oduzimanja i raseljavanja. Čak i nakon 1948, Palestinci su nastavili da bivaju proterivani, njihova zemlja konfiskovana, a prava uskraćivana. Ovaj neprekidni proces naglašava kolonijalnu prirodu sukoba i trajnu borbu za palestinsko samoopredeljenje.
6. Nasleđe 1967: Okupacija i otpor
Nakon rata, fokus na Palestinu kao centralno mesto identiteta crpeo je snagu iz široko rasprostranjenog nezadovoljstva blokadom arapskih težnji u Siriji i drugde, dok je Bliski istok postajao gušeće pod dominacijom evropskih kolonijalnih sila.
Nove teritorije, novi izazovi. Šestodnevni rat 1967. godine doveo je do izraelske okupacije Zapadne obale, Pojasa Gaze, Istočnog Jerusalima i Golanske visoravni, donoseći pod izraelsku vojnu vlast milione Palestinaca. Ova okupacija, koja traje i danas, obeležena je sistematskim kršenjem ljudskih prava, širenjem naselja i negiranjem palestinskog samoopredeljenja. Rat je takođe izazvao novi talas palestinskih izbeglica, dodatno pogoršavajući humanitarnu krizu.
Rezolucija Saveta bezbednosti 242. Rezolucija 242 UN, doneta nakon rata 1967, postala je temelj međunarodnih napora za rešavanje sukoba. Međutim, njena dvosmislena formulacija i neuspeh da se adresiraju ključna pitanja palestinskih prava i samoopredeljenja učinili su je uglavnom neefikasnom. Fokus na „sigurne i priznate granice“ tumačen je od strane Izraela kao opravdanje za održavanje okupacije i širenje naselja.
Oživljavanje palestinskog identiteta. Uprkos razornim posledicama, rat 1967. godine pokrenuo je preporod palestinske nacionalne svesti i otpora. Okupacija je podstakla novu generaciju Palestinaca da organizuju proteste, štrajkove i oružani otpor izraelskoj vlasti. Ovaj obnovljeni osećaj identiteta i svrhe pomogao je da palestinsko pitanje ostane živo na međunarodnoj sceni.
7. Oslo sporazumi: Fasada mira
Velika početna nepovoljnost pod kojom su Palestinci radili dodatno je pojačana masovnim kapitalnim ulaganjima cionističke organizacije, napornim radom, sofisticiranim pravnim manevrima, intenzivnim lobiranjem, efikasnom propagandom i prikrivenim i otvorenim vojnim sredstvima.
Lažna obećanja. Oslo sporazumi, potpisani devedesetih godina, u početku su dočekani kao proboj u izraelsko-palestinskom sukobu. Međutim, sporazumi nisu ispunili obećanje pravednog i trajnog mira. Privremeni karakter dogovora, uz nastavak izraelske ekspanzije naselja i kontrole nad palestinskim životom, stvorio je sistem ograničene samouprave koji je daleko zaostajao za palestinskim težnjama za državom.
Podizvođač okupacije. Palestinska uprava, uspostavljena po Oslo sporazumima, postala je sve zavisnija od međunarodne pomoći i koordinacije bezbednosti sa Izraelom. Ova zavisnost narušila je njen legitimitet u očima mnogih Palestinaca, koji su je videli kao alat okupacije, a ne kao istinskog predstavnika njihovih interesa. Uloga PA u suzbijanju palestinskog otpora dodatno je potkopala njen kredibilitet.
Iluzija napretka. Oslo sporazumi stvorili su iluziju napretka dok su učvršćivali status quo okupacije i oduzimanja. Neuspeh da se reše ključna pitanja poput Jerusalima, izbeglica i granica ostavio je sukob nerešenim i otvorio put budućem nasilju i nestabilnosti. Oslo proces, zamišljen kao put ka miru, na kraju je postao sredstvo za produženje okupacije.
8. Ratovi u Gazi: Ciklus nasilja i oduzimanja
Poruka je takođe široko zastupljena u popularnoj kulturi u Izraelu i Sjedinjenim Državama, kao i u političkom i javnom životu.
Pojas Gaze kao ključni poligon. Pojas Gaze, mala i gusto naseljena teritorija, postao je žarište izraelsko-palestinskog sukoba. Od kada je Hamas preuzeo kontrolu nad Gazom 2007. godine, Izrael je uveo paralizujuću blokadu, strogo ograničavajući kretanje ljudi i robe. Ova blokada, zajedno sa ponovljenim vojnim napadima, stvorila je humanitarnu krizu i podstakla ciklus nasilja i očaja.
Disproporcionalna sila. Izraelske vojne operacije u Gazi karakterišu se upotrebom nesrazmerne sile, što je dovelo do velikog broja civilnih žrtava i široke destrukcije infrastrukture. Ovi napadi, često opravdavani kao samoodbrana od raketnih napada Hamasa, osuđeni su od strane međunarodnih organizacija za ljudska prava kao kršenje međunarodnog prava. Dahiya doktrina, koja zagovara upotrebu prekomerne sile protiv civilnih područja, primer je ovog pristupa.
Humanitarna kriza. Blokada i ponovljeni vojni napadi ostavili su ekonomiju Gaze u ruševinama, infrastrukturu uništenu, a stanovništvo traumatizovano. Nedostatak pristupa osnovnim potrepštinama, uz stalnu pretnju nasiljem, stvorio je humanitarnu krizu koja zahteva hitnu međunarodnu pažnju. Ratovi u Gazi postali su simbol trajnog oduzimanja i patnje palestinskog naroda.
9. Uloga SAD: Vek podrške oduzimanju
Danas se sukob, koji je nastao kao klasični evropski kolonijalni poduhvat devetnaestog veka na neevropskoj zemlji, podržavan od 1917. godine od strane najveće zapadne imperijalne sile svog doba, retko opisuje tako otvoreno.
Nepokolebljiva podrška. Sjedinjene Države odigrale su centralnu ulogu u oblikovanju izraelsko-palestinskog sukoba, pružajući nepokolebljivu političku, vojnu i ekonomsku podršku Izraelu. Ova podrška omogućila je Izraelu da održi okupaciju, širi naselja i odoli međunarodnom pritisku za pravedan i trajan mir. SAD su često delovale kao Izraelov advokat, braneći njegove postupke na međunarodnoj sceni i štiteći ga od odgovornosti.
Ignorisanje palestinskih prava. SAD su dosledno davale prioritet izraelskim bezbednosnim interesima nad palestinskim pravima i težnjama. Ova pristrasnost ispoljila se kroz različite oblike, od veta na rezolucije UN kritične prema Izraelu do pružanja milijardi dolara vojne pomoći. SAD takođe nisu držale Izrael odgovornim za kršenje međunarodnog prava, perpetuirajući ciklus nekažnjivosti.
Iskrivljeni narativ. SAD su promovisale iskrivljeni narativ sukoba, prikazujući Izrael kao žrtvu palestinskog nasilja i ignorišući osnovne uzroke sukoba, uključujući okupaciju, oduzimanje
Poslednji put ažurirano:
FAQ
What is The Hundred Years’ War on Palestine by Rashid Khalidi about?
- Comprehensive historical account: The book traces the Israeli-Palestinian conflict from 1917 to 2017, framing it as a century-long settler-colonial war against the indigenous Palestinian population.
- Six key turning points: Khalidi structures the narrative around six major "Declarations of War," each marking a pivotal escalation in the conflict.
- Colonial and imperial context: The book emphasizes the roles of Zionism, British and American imperialism, and international diplomacy in shaping the conflict’s trajectory.
- Blend of scholarship and memoir: Khalidi combines rigorous historical research with personal family history to illuminate the lived experience of Palestinians.
Why should I read The Hundred Years’ War on Palestine by Rashid Khalidi?
- Unheard Palestinian perspectives: The book foregrounds Palestinian voices and experiences often marginalized in mainstream histories, offering a more nuanced understanding.
- Critical analysis of power: Khalidi exposes the roles of global powers and the failures of international diplomacy, challenging dominant narratives.
- Interweaving personal and political: The narrative blends scholarly analysis with personal stories, making the history vivid and relatable.
- Essential for deeper understanding: It is recommended for anyone seeking a historically grounded, critical perspective on the Israeli-Palestinian conflict.
What are the key takeaways from The Hundred Years’ War on Palestine by Rashid Khalidi?
- Conflict as settler colonialism: Khalidi frames the conflict as a colonial project, not just a national or religious dispute.
- Role of external powers: The indispensable support of Britain, the US, and other powers enabled Zionist objectives and marginalized Palestinian rights.
- Persistent Palestinian resistance: Despite overwhelming odds, Palestinians have continually resisted dispossession and erasure.
- Need for new strategies: Khalidi calls for Palestinian unity, global grassroots support, and a focus on equality and justice for a just resolution.
What are the six "Declarations of War" or turning points in The Hundred Years’ War on Palestine by Rashid Khalidi?
- First (1917–1939): The Balfour Declaration and British Mandate enabled Zionist colonization and sparked Palestinian resistance, culminating in the 1936–39 Arab Revolt.
- Second (1947–1948): The UN Partition Plan and the Nakba led to mass Palestinian dispossession and the creation of Israel.
- Third (1967): The Six-Day War resulted in Israeli occupation of the West Bank, Gaza, and other territories, sidelining Palestinian rights.
- Fourth (1982): The Israeli invasion of Lebanon targeted the PLO, leading to the Sabra and Shatila massacres and shifting resistance inside Palestine.
- Fifth (1987–1995): The First Intifada and Oslo Accords marked a new phase of grassroots activism and flawed peace processes.
- Sixth (2000–2014): The Second Intifada and subsequent Gaza wars reflected ongoing resistance, repression, and political fragmentation.
How does Rashid Khalidi define and analyze Zionism in The Hundred Years’ War on Palestine?
- Settler-colonial project: Khalidi characterizes Zionism as a colonial movement aiming to establish Jewish sovereignty in Palestine at the expense of its indigenous population.
- Dependence on imperial powers: Zionism’s success relied heavily on British and later American support, making it inseparable from global power politics.
- Displacement and denial: The movement’s leaders planned for the removal or marginalization of Palestinians, often denying their existence or rights.
- Myth-making: Zionist narratives, such as "a land without a people," served to justify colonization and erase Palestinian presence.
What role did Britain play in the Israeli-Palestinian conflict according to The Hundred Years’ War on Palestine by Rashid Khalidi?
- Imperial sponsor of Zionism: Britain enabled Zionist colonization through the Balfour Declaration and the Mandate, privileging Jewish settlement over Palestinian rights.
- Contradictory promises: British commitments to both Arabs and Zionists during WWI created a "triple bind" that deepened Palestinian dispossession.
- Repression of resistance: British authorities used harsh measures, including executions and exile, to suppress Palestinian opposition, especially during the 1936–39 Arab Revolt.
- Colonial legacy: Khalidi argues that British actions constituted an early "declaration of war" on Palestinians, shaping the conflict’s future.
How does The Hundred Years’ War on Palestine by Rashid Khalidi explain the impact of the 1947 UN Partition Plan and the 1948 Nakba?
- Partition as legitimization of dispossession: The UN Partition Plan is described as a declaration of war that ignored Palestinian rights and set the stage for ethnic cleansing.
- Nakba’s devastation: Over 700,000 Palestinians were expelled, hundreds of villages destroyed, and Palestinian society shattered, creating a foundational trauma.
- Failure of Arab states: The inability of neighboring Arab countries to protect Palestinians contributed to the scale of the catastrophe.
- Enduring legacy: The Nakba remains central to Palestinian identity and the ongoing conflict.
What was the significance of the 1967 Six-Day War and UN Security Council Resolution 242 in The Hundred Years’ War on Palestine by Rashid Khalidi?
- Dramatic territorial changes: Israel’s occupation of the West Bank, Gaza, East Jerusalem, Sinai, and Golan Heights altered the regional landscape.
- Resolution 242’s omissions: The resolution ignored Palestinian rights, treating the conflict as a state-to-state issue and legitimizing Israeli occupation.
- Resurgence of Palestinian nationalism: The defeat of Arab states led to a revival of Palestinian identity and the rise of the PLO as a central actor.
- Entrenchment of occupation: The war intensified Palestinian dispossession and set the stage for future resistance and negotiations.
How does Rashid Khalidi describe the 1982 Israeli invasion of Lebanon and its consequences in The Hundred Years’ War on Palestine?
- Targeting the PLO: The invasion aimed to destroy the PLO’s presence in Lebanon, resulting in massive civilian casualties and the Sabra and Shatila massacres.
- US complicity: The war was a joint Israeli-US endeavor, marking a shift in American involvement and support for Israeli military objectives.
- Rise of Hizballah: The conflict intensified Lebanon’s civil war and led to the emergence of Hizballah as a major force.
- Shift in resistance: The weakening of the PLO abroad led to a strengthening of grassroots resistance within the Occupied Territories.
What does The Hundred Years’ War on Palestine by Rashid Khalidi reveal about the First and Second Intifadas?
- First Intifada: A spontaneous, largely unarmed uprising in 1987, characterized by civil disobedience and broad societal participation, including women leaders.
- Impact on perceptions: The First Intifada shifted global opinion, portraying Palestinians as resisting occupation and damaging Israel’s international image.
- Second Intifada: Beginning in 2000, it saw a sharp escalation in violence, including suicide bombings and harsh Israeli military responses.
- Consequences: The Second Intifada led to political fragmentation, loss of international sympathy for Palestinians, and setbacks for the national movement.
How does Rashid Khalidi assess the Oslo Accords and their aftermath in The Hundred Years’ War on Palestine?
- Asymmetrical agreement: Oslo recognized the PLO but did not grant Palestinian statehood, instead establishing limited self-rule under continued Israeli control.
- Security collaboration: The accords made the PLO responsible for policing Palestinians, undermining resistance and legitimacy.
- Entrenchment of occupation: Oslo fragmented Palestinian territories and allowed ongoing settlement expansion, failing to deliver freedom or justice.
- Missed opportunities: The process entrenched inequality and left Palestinians in a prolonged state of subjugation.
What are Rashid Khalidi’s main conclusions and recommendations in The Hundred Years’ War on Palestine?
- Recognition of colonial reality: Khalidi insists that acknowledging the settler-colonial nature of the conflict is essential for a just resolution.
- Critique of US and international roles: He highlights the consistent support of Israel by global powers and calls for diversifying Palestinian alliances.
- Call for new strategies: Khalidi urges Palestinians to build grassroots global support, pursue unity, and focus on equality and international law.
- Cautious optimism: He notes shifting public opinion, especially among younger Americans, as a sign of potential change in the global power dynamic.
Recenzije
Stogodišnji rat za Palestinu uglavnom dobija pozitivne ocene zbog sveobuhvatnog pregleda izraelsko-palestinskog sukoba iz palestinske perspektive. Čitaoci cene lične anegdote autora Halidija i detaljnu istorijsku analizu, iako neki ukazuju na moguću pristrasnost i izostavljanja. Knjiga je hvaljena zbog pristupačnog stila pisanja i osvetljavanja složenosti sukoba. Kritičari tvrde da može pojednostaviti ili prikazati jednosmeran pogled, dok je pristalice smatraju nezaobilaznim štivom za razumevanje palestinske istorije i trajne borbe protiv kolonijalizma i okupacije.
Similar Books
