Belangrijkste punten
1. Bullshit banen zijn wijdverspreid en gekenmerkt door hun nutteloosheid
Een bullshit baan is een vorm van betaald werk die zo volkomen nutteloos, overbodig of schadelijk is dat zelfs de werknemer de noodzaak ervan niet kan rechtvaardigen, hoewel de werknemer zich, als onderdeel van de arbeidsvoorwaarden, verplicht voelt te doen alsof dit niet het geval is.
Wijdverspreid fenomeen: Bullshit banen zijn steeds gebruikelijker geworden in moderne economieën, met enquêtes die suggereren dat tot 37-40% van de werknemers in rijke landen het gevoel heeft dat hun werk nutteloos is. Deze banen komen vaak voor in:
- Bedrijf bureaucratieën
- Financiële diensten
- Administratieve functies
- Middenmanagement posities
Kenmerken van bullshit banen:
- Geen merkbare positieve impact op de samenleving
- Kunnen worden geëlimineerd zonder negatieve gevolgen
- Betrekken vaak het doen alsof men werkt of het creëren van onnodige taken
- Zijn vaak goed betaald in vergelijking met sociaal waardevolle banen
De proliferatie van bullshit banen staat haaks op de economische theorie, die suggereert dat marktcompetitie onnodige posities zou moeten elimineren. Deze paradox wijst op diepere structurele problemen in onze economische en sociale systemen.
2. Vijf soorten bullshit banen: flunkies, goons, duct tapers, box tickers en taskmasters
Ik zou zeggen dat het gemiddelde ontwikkelingsteam elke drie tot vier maanden één show toegewezen krijgt. Het is bullshit van begin tot eind.
Flunkies: Bestaan om iemand anders belangrijk te laten lijken of voelen
- Receptionisten zonder daadwerkelijke werkzaamheden
- Onnodige administratieve assistenten
- Portiers in gebouwen met intercoms
Goons: Banen die agressie of manipulatie vereisen
- Telemarketeers
- Bedrijfslaywers
- Lobbyisten
Duct tapers: Oplossingen bieden voor problemen die niet zouden moeten bestaan
- IT-professionals die slecht ontworpen systemen repareren
- Werknemers die fouten van superieuren corrigeren
Box tickers: Creëren de schijn van iets doen
- Risicomanagementprofessionals in banken
- Bedrijf compliance officers
- Sommige vormen van middenmanagement
Taskmasters: Wijs of creëer werk voor anderen
- Onnodige supervisors
- Managers die zinloze taken voor ondergeschikten uitvinden
Deze categorieën overlappen vaak, en veel bullshit banen combineren elementen van meerdere types. De gemeenschappelijke draad is dat ze allemaal werk omvatten dat uiteindelijk onnodig of contraproductief is.
3. Bullshit banen veroorzaken psychologische schade en morele verwarring
Ik krijg angst omdat ik denk dat op elk moment iemand zich daadwerkelijk zal realiseren dat er niets zou veranderen als ik hier niet was en ze zichzelf het geld zouden kunnen besparen.
Psychologische impact: Het hebben van een bullshit baan kan leiden tot:
- Depressie en angst
- Verlies van zelfvertrouwen
- Gevoelens van waardeloosheid
- Stress door het doen alsof men werkt
Morele verwarring: Werknemers in bullshit banen ervaren vaak:
- Cognitieve dissonantie tussen hun waarden en acties
- Schuldgevoel over het ontvangen van betaling voor zinloos werk
- Wrok jegens degenen in sociaal waardevolle banen
- Verwarring over het doel van hun rol in de samenleving
De psychologische tol van bullshit banen strekt zich verder uit dan de werkplek en beïnvloedt persoonlijke relaties en de algehele levensvoldoening. Veel werknemers melden zich gevangen te voelen, niet in staat om hun goedbetaalde maar zinloze posities te verlaten vanwege financiële verplichtingen of maatschappelijke verwachtingen.
4. De paradox: Mensen haten het om bullshit banen te hebben, maar geloven in werk als een deugd
Als je je geest en lichaam niet vernietigt door betaald werk, leef je niet goed.
Tegenstrijdigheid in de arbeidsethiek: De samenleving waardeert hard werken en werkgelegenheid, zelfs wanneer het werk zelf nutteloos is. Dit leidt tot:
- Mensen die zich schuldig voelen als ze niet werken, zelfs in bullshit banen
- Een geloof dat elke baan beter is dan geen baan
- Weerstand tegen ideeën zoals verkorte werkweken of een universeel basisinkomen
Historische context:
- Protestantse arbeidsethiek: Werk als morele en religieuze plicht
- Industriële revolutie: Nadruk op productiviteit en tijddiscipline
- Post-industriële economie: Verschuiving naar service- en informatiebanen
Deze paradox creëert een situatie waarin mensen ongelukkig zijn in hun bullshit banen, maar zich moreel verplicht voelen om door te gaan met werken. Het draagt ook bij aan politieke weerstand tegen beleid dat de prevalentie van bullshit banen zou kunnen verminderen.
5. Managerieel feodalisme en de proliferatie van bullshit banen
De heersende klasse heeft ontdekt dat een gelukkige en productieve bevolking met vrije tijd een dodelijke bedreiging is.
Managerieel feodalisme: Een systeem waarin:
- Macht en status voortkomen uit het controleren van ondergeschikten
- Corporaties onnodige lagen van management creëren
- Efficiëntie minder belangrijk is dan het handhaven van hiërarchieën
Oorzaken van de proliferatie van bullshit banen:
- Financialisering van de economie
- Groei van administratieve en regelgevende bureaucratieën
- Bedrijfscultuur die uiterlijk boven inhoud waardeert
- Politieke druk om volledige werkgelegenheid te handhaven
Dit systeem houdt zichzelf in stand door nieuwe lagen van bullshit banen te creëren om het bestaan van hogere posities te rechtvaardigen. Het dient ook om de arbeidskrachten bezig te houden en minder geneigd te maken om bestaande machtsstructuren uit te dagen.
6. De omgekeerde relatie tussen sociale waarde en compensatie
Hoe duidelijker het werk van iemand andere mensen ten goede komt, hoe minder men ervoor betaald zal worden.
Waardeparadox: Banen met de meest directe positieve impact op de samenleving ontvangen vaak de laagste compensatie:
- Leraren
- Verpleegkundigen
- Maatschappelijk werkers
- Afvalverwerkers
Hoogbetaalde, laag sociale waarde banen:
- Financiële handelaren
- Bedrijfslaywers
- Marketing executives
- Veel vormen van middenmanagement
Deze omgekeerde relatie creëert wrok en morele verwarring. Het draagt ook bij aan de moeilijkheid om bullshit banen te elimineren, aangezien degenen in goedbetaalde maar sociaal nutteloze posities een belang hebben bij het handhaven van de status quo.
7. Universeel Basisinkomen als mogelijke oplossing voor bullshit banen
Als het Universeel Basisinkomen zou worden ingevoerd, is het heel moeilijk voor te stellen dat banen zoals die van Annie nog lang zouden blijven bestaan.
Voordelen van UBI:
- Elimineert de noodzaak om puur voor overleving te werken
- Stelt mensen in staat om betekenisvol werk of onderwijs na te streven
- Vermindert de machtsongelijkheid tussen werkgevers en werknemers
- Kan veel bullshit banen elimineren
Uitdagingen bij de implementatie van UBI:
- Politieke weerstand van degenen die profiteren van het huidige systeem
- Zorgen over financiering en inflatie
- Culturele gehechtheid aan het idee van werk als deugd
Universeel Basisinkomen zou de arbeidsmarkt fundamenteel kunnen hervormen door mensen in staat te stellen bullshit banen te weigeren zonder het risico op armoede. Dit zou kunnen leiden tot een herwaardering van werk op basis van de werkelijke sociale nut in plaats van de mogelijkheid om tijd te vullen of hiërarchieën te handhaven.
Laatst bijgewerkt:
Recensies
Bullshit Jobs: Een Theorie onderzoekt de prevalentie van zinloos werk in de moderne samenleving. Graeber stelt dat veel banen overbodig en zelfs schadelijk zijn, en beweert dat 37-40% van de banen "bullshit" is. Het boek categoriseert deze banen en onderzoekt hun psychologische impact op werknemers. Terwijl sommige lezers het boek inzichtelijk en prikkelend vonden, bekritiseerden anderen de afhankelijkheid van anekdotisch bewijs en het gebrek aan grondige analyse. Het concept sprak veel lezers aan die onvoldane werkervaringen hebben gehad, hoewel sommigen vonden dat het boek beknopter had kunnen zijn en duidelijkere oplossingen had kunnen bieden.