Determined

1. Özgür irade bir yanılsamadır: Biyoloji ve çevrenin ürünleriyiz

Herhangi bir ana bizi getiren, kontrolümüz dışında olan kümülatif biyolojik ve çevresel şanstan başka bir şey değiliz.

Determinizm hüküm sürer. Eylemlerimiz, düşüncelerimiz ve kararlarımız, geçmişten günümüze uzanan kesintisiz bir nedenler zincirinin sonucudur. Bu, genlerimizi, doğum öncesi çevremizi, çocukluk deneyimlerimizi, kültürel etkileri ve mevcut koşulları içerir.

Özgür irade için yer yok. Biyolojimizden ayrı bir "benlik" ve özgür kararlar alma fikri, bilimsel anlayışımızla uyumsuzdur. En güçlü inançlarımız ve en zor seçimlerimiz bile nihayetinde kontrolümüz dışındaki faktörler tarafından şekillendirilir.

• Anahtar etkileyen faktörler:
  • Genetik
  • Doğum öncesi ve erken çocukluk çevresi
  • Kültürel ve toplumsal normlar
  • Anlık koşullar (örneğin, stres, açlık, yorgunluk)
  • Nörokimya ve beyin yapısı

2. Nörolojik çalışmalar bilinçli karar alma kavramını sorguluyor

Nöronlar, sadece birçok başka nöronla etkileşimde bulundukları için, yerçekimine meydan okuyan ve özgür iradeyi oluşturan nedensiz nedenler haline gelmezler.

Libet deneyleri. Çalışmalar, bir kararla ilişkili beyin aktivitesinin, bu kararı verdiğimizin bilincine varmadan önce gerçekleştiğini gösteriyor. Bu, seçim yapma bilinçli deneyimimizin, eylemlerimizin nedeni olmaktan ziyade, sonradan yapılan bir rasyonalizasyon olduğunu öne sürüyor.

Nöral determinizm. Karmaşık karar alma süreçleri bile beyindeki deterministik süreçlere kadar izlenebilir. Nöronların ateşlenmesi ve nörotransmitterlerin salınımı, önceki durumlar ve girdilere dayalı olarak öngörülebilir kalıpları takip eder.

• Nörobilimden özgür iradeye meydan okumalar:
  • Bilinçli farkındalıktan önceki hazırlık potansiyelleri
  • Öngörücü beyin görüntüleme çalışmaları
  • Karar alma üzerindeki bilinçdışı önyargıların etkisi
  • Beyin lezyonları ve uyarımın davranış üzerindeki etkileri

3. Ortaya çıkış ve kaos özgür irade için alan sağlamaz

Bir sistemin öngörülemez olması, onun büyülü olduğu anlamına gelmez ve şeyler için büyülü açıklamalar gerçekten açıklama değildir.

Ortaya çıkış özgürlük demek değildir. Karmaşık sistemler, bileşenlerinden öngörülemeyen ortaya çıkan özellikler sergileyebilir, ancak bu gerçek rastgelelik veya özgür irade getirmez. Ortaya çıkan davranışlar, alt seviyelerdeki deterministik etkileşimlerin sonucudur.

Kaos deterministiktir. Kaotik sistemler başlangıç koşullarına duyarlıdır ve pratikte öngörülemez olabilir, ancak yine de deterministik kuralları takip ederler. Öngörülemezlik, seçim özgürlüğü anlamına gelmez.

• Ortaya çıkış ve kaos hakkındaki yanlış anlamalar:
  • Öngörülemezliği indeterminizmle karıştırmak
  • Üst düzey fenomenlerin alt düzey kısıtlamalardan bağımsız olduğunu varsaymak
  • Kaosun gerçek rastgelelik getirdiğini düşünmek

4. Kuantum belirsizliği özgür iradeyi kurtarmaz

Eğer özgür, iradeli bir ajan olma kavramınızı rastgeleliğe dayandırıyorsanız, sorunlarınız var demektir.

Kuantum etkileri ölçeklenmez. Kuantum mekaniği, atom altı seviyede gerçek belirsizlik getirirken, bu etkilerin beyin fonksiyonunu anlamlı bir şekilde etkilemesi olası değildir. Beyin, kuantum uyumunun korunması için çok "sıcak, ıslak ve gürültülü" bir ortamdır.

Rastgelelik özgürlük değildir. Kuantum belirsizliği kararlarımızı etkileseydi bile, bu rastgelelik getirir, özgür irade değil. Rastgele kuantum dalgalanmalarına dayanan bir karar, klasik fizik tarafından belirlenen bir karardan daha "özgür" değildir.

• Kuantum özgür irade teorilerinin sorunları:
  • Nöral işlevde kuantum etkileri için kanıt eksikliği
  • Sıcak biyolojik sistemlerde dekoherans
  • Belirsizliği özgür seçimle karıştırmak
  • Tutarlı kişilik ve karar alma süreçlerini açıklayamama

5. Değişim olur, ama özgür seçimle değil

Fikirlerimizi değiştirmeyiz. Önceki tüm biyolojik anların nihai ürünleri olan zihinlerimiz, çevremizdeki koşullar tarafından değiştirilir.

Deterministik değişim. İnsanlar ve davranışları zamanla değişir, ancak bu değişim, yeni girdilerin ve deneyimlerin sinir yollarını değiştirmesi sonucudur, özgürce seçen bir benliğin farklı olmayı seçmesi değil.

Öğrenmenin biyolojik temeli. Yeni alışkanlıklar geliştirmek veya bağımlılıkları yenmek gibi gönüllü görünen değişiklikler bile beyindeki deterministik süreçlere kadar izlenebilir. Nöroplastisite ve öğrenme mekanizmaları, çevresel girdilere ve pekiştirmeye dayalı öngörülebilir kalıpları takip eder.

• Değişimi etkileyen faktörler:
  • Yeni deneyimler ve bilgiler
  • Çevre veya koşullardaki değişiklikler
  • Nöroplastisite ve sinaptik yeniden yapılandırma
  • Beyin kimyasındaki değişiklikler (örneğin, ilaçlar, hormonlar)
  • Sosyal etkiler ve kültürel değişimler

6. Tarihsel değişimler suçlamanın ötesine geçebileceğimizi gösteriyor

Bunu başardık; artık geçmişteki insanlardan farklı düşünüyoruz.

Gelişen anlayış. Tarih boyunca, çeşitli durumların ve davranışların nedenleri hakkındaki görüşlerimizi değiştirdik. Örneğin, epilepsi bir zamanlar şeytani bir sahiplenme olarak görülüyordu, ancak şimdi nörolojik bir bozukluk olarak anlaşılıyor.

Stigmayı ve suçlamayı azaltma. Şizofreni ve otizm gibi durumlar hakkında bilimsel anlayış kazandıkça, bireyleri veya ailelerini suçlamaktan uzaklaşıp daha şefkatli, kanıta dayalı yaklaşımlara yöneldik.

• Anlayıştaki tarihsel değişim örnekleri:
  • Epilepsi: Şeytani sahiplenmeden nörolojik bozukluğa
  • Şizofreni: "Şizofrenojenik annelerden" biyolojik hastalığa
  • Otizm: "Buzdolabı annelerden" nörogelişimsel duruma
  • PTSD: "Korkaklıktan" tanınmış bir ruh sağlığı durumuna

7. Özgür iradeyi reddetmek sorumluluğu terk etmek anlamına gelmez

Tarif edilen türde bir durumda nöbet geçiren bir kişinin ehliyeti, ortalama altı ay nöbet geçirmediği sürece askıya alınır.

Pragmatik yaklaşım. Özgür irade ve ahlaki çöl kavramını reddetmek, zararları önlemek ve refahı teşvik etmek için pratik adımlar atamayacağımız anlamına gelmez. Nihai ahlaki sorumluluk kavramlarına dayanmadan, sosyal hedeflere hizmet eden şekillerde insanları sorumlu tutabiliriz.

Sonuçlara odaklanma. Sırf ceza vermek için değil, rehabilitasyon, caydırıcılık ve toplumu koruma üzerine odaklanabiliriz. Bu yaklaşım, bilimsel anlayışımızla daha uyumludur ve daha iyi sonuçlara yol açabilir.

• Cezalandırıcı adaletin alternatifleri:
  • Rehabilitasyon programları
  • Onarıcı adalet yaklaşımları
  • Tıbbi durumlar için ehliyetlerin askıya alınması gibi önleyici tedbirler
  • Zararlı davranışların kök nedenlerini ele almak için eğitim ve sosyal müdahaleler

8. Adaleti yeniden düşünmek: Misillemeden önleme ve rehabilitasyona

Özgür irade yoksa, cezalandırıcı cezanın ahlaki bir iyilik getirebileceği bir reform yoktur.

Misillemenin ötesinde. Özgür iradenin bir yanılsama olduğunu kabul edersek, cezalandırıcı ceza kavramı ahlaki temelini kaybeder. Birinin "hak ettiği" için acı çekmesini, özgürce seçilmiş eylemleri nedeniyle haklı çıkaramayız.

Paradigma değişimi gerekli. Adalet sistemimizin, suçlama ve cezalandırma kavramlarından uzaklaşıp, zararı azaltmaya ve toplumsal iyiliği teşvik etmeye odaklanan daha bilimsel, sonuç odaklı bir yaklaşıma geçmesi gerekiyor.

• Reform edilmiş bir adalet sisteminin ana unsurları:
  • Önleme ve rehabilitasyona odaklanma
  • Suç davranışının kök nedenlerini ele alma (örneğin, yoksulluk, ruh sağlığı, bağımlılık)
  • Uygun olduğunda onarıcı adalet uygulamaları
  • Misilleme yerine kamu güvenliği ve zarar azaltmaya vurgu
  • Bireysel vakalara göre uyarlanmış kanıta dayalı müdahaleler

Son güncelleme:: November 24, 2024