Study Guide to Technical Analysis of the Financial Markets

1. Teknik Analiz: Piyasa Psikolojisini Anlamak

Piyasa hareketi her şeyi fiyatlara yansıtır.

Piyasa kolektif davranışı yansıtır. Teknik analiz, piyasayı etkileyen temel veriler, haberler ve psikolojik önyargılar dahil tüm faktörlerin nihayetinde fiyat hareketlerine yansıdığı varsayımıyla çalışır. Önemli olan fiyatların neden hareket ettiği değil, nasıl hareket ettiğidir; bu da piyasa katılımcılarının ortak psikolojisini ortaya koyar.

Teknik ve Temel Analiz: Temel analiz, varlığın içsel değerine odaklanırken, teknik analiz fiyat grafiklerini, işlem hacmini ve diğer piyasa verilerini inceleyerek kalıpları tespit eder ve gelecekteki fiyat eğilimlerini tahmin etmeye çalışır. Tarihin tekerrür etme eğiliminde olduğu varsayılır ve bu kalıplar gelecekteki piyasa davranışları hakkında ipuçları verir.

• Teknik analiz ne zaman işlem yapılacağını gösterirken, temel analiz ne işlem yapılacağını belirler.
• Teknik analiz zamanlamaya odaklanırken, temel analiz değere odaklanır.
• Teknik analiz psikolojiyle ilgilenirken, temel analiz ekonomiyle ilgilenir.

Fiyat hareketine odaklanmak: Teknik analizciler, fiyat hareketinin tüm piyasa güçlerinin birleşik etkisini yansıttığı için en önemli gösterge olduğuna inanır. Grafikler aracılığıyla trendleri, destek ve direnç seviyelerini ve diğer kalıpları tespit ederek bilinçli işlem kararları verirler.

2. Grafikler: Fiyat Hareketini Görselleştirmek

Günlük bar grafiği en yaygın kullanılan grafik türüdür.

Grafikler görsel bir dildir: Grafikler, teknik analizin temel aracıdır ve fiyat hareketlerinin zaman içindeki görsel temsilini sunar. Bu sayede teknik analizciler, ham fiyat verilerinden zor fark edilen kalıpları, trendleri ve önemli piyasa sinyallerini kolayca görebilir.

Grafik türleri:

• Bar grafikleri: Belirli bir dönemin en yüksek, en düşük, açılış ve kapanış fiyatlarını gösterir.
• Çizgi grafikleri: Kapanış fiyatlarını birleştirerek genel trendi ortaya koyar.
• Nokta ve şekil grafikleri: Zamanı göz ardı ederek sadece fiyat hareketlerine odaklanır.
• Mum grafikleri: Japon kökenli olup açılış, en yüksek, en düşük ve kapanış fiyatlarını “gövde” ve “fitil”lerle gösterir, fiyat hareketi hakkında ekstra bilgi verir.

Ölçek seçiminin önemi: Grafik ölçeği (aritmetik veya logaritmik) grafiğin görünümünü önemli ölçüde etkiler. Kısa vadeli analizlerde aritmetik ölçek tercih edilirken, uzun vadeli analizlerde yüzde değişimleri daha doğru gösterdiği için logaritmik ölçek kullanılır.

3. Trendler: Piyasa Yönünü Belirlemek

Trend, ardışık olarak yükselen veya düşen tepeler ve diplerden oluşan bir kalıptır.

Trendler temel yapı taşlarıdır: Trendleri tespit etmek teknik analizin en temel unsurlarındandır. Trend, bir şeyin geliştiği veya değiştiği genel yönü ifade eder. Trendler yükselen (yükseliş trendi), düşen (düşüş trendi) veya yatay (yan hareket) olabilir.

Trend türleri:

• Birincil trendler: Aylar hatta yıllar süren uzun vadeli trendler.
• İkincil trendler: Birincil trend içindeki düzeltme hareketleri, orta vadeli trendler.
• Minör trendler: Günler veya haftalar süren kısa vadeli trendler.

Trend çizgileri ve kanallar: Trend çizgileri, ardışık yüksek veya düşük noktaları birleştiren çizgilerdir ve trendin yönünü görselleştirir. Kanal çizgileri ise trend çizgisinin üstünde ve altında paralel çizgiler çizilerek fiyatların hareket aralığını belirler.

• Trend çizgileri yükseliş trendlerinde destek, düşüş trendlerinde direnç görevi görür.
• Trend çizgisinin kırılması olası bir trend dönüşünün habercisi olabilir.

4. Kalıplar: Dönüş ve Devam Sinyallerini Tanımak

En bilinen büyük dönüş kalıbı “baş ve omuzlar”dır.

Kalıplar piyasa psikolojisini ortaya koyar: Grafik kalıpları, fiyat grafiklerinde görülen ve piyasa katılımcılarının ortak psikolojisini yansıtan belirli şekillerdir. Bunlar ya trend dönüşünü işaret eden dönüş kalıpları ya da mevcut trendin devam edeceğini gösteren devam kalıplarıdır.

Dönüş kalıpları:

• Baş ve omuzlar: Ortadaki tepe en yüksek olmak üzere üç tepe şeklinde oluşur ve olası trend dönüşünü gösterir.
• Çift tepeler ve dipler: Benzer fiyat seviyelerinde oluşan iki tepe veya dip, trend dönüşüne işaret eder.
• Tabaçalar: Yavaş ve yuvarlak şekilli kalıplar, trendde yavaş bir değişimi gösterir.

Devam kalıpları:

• Üçgenler: Simetrik, yükselen veya alçalan üçgenler, mevcut trendde kısa bir duraklama sonrası devam sinyali verir.
• Bayrak ve flama: Keskin fiyat hareketlerinden sonra oluşan kısa süreli konsolidasyon kalıplarıdır.
• Dikdörtgenler: Paralel yatay çizgiler arasında fiyatın yan hareketi, trendde geçici bir duraklamayı gösterir.

5. Hacim ve Açık Pozisyon: Piyasa Gücünü Ölçmek

Hacim, fiyatı önceden takip eder.

Hacim fiyat hareketini doğrular: Belirli bir dönemde işlem gören hisse veya kontrat sayısı olan hacim, fiyat hareketlerinin gücünü teyit eden önemli bir ikincil göstergedir. Yüksek hacimle gerçekleşen fiyat hareketleri güçlü bir kararlılığı, düşük hacim ise kararsızlığı gösterir.

Vadeli işlemlerde açık pozisyon: Vadeli piyasalarda açık pozisyon, piyasadaki toplam açık kontrat sayısını ifade eder ve para akışını, piyasa katılımını gösterir.

• Yükseliş trendinde artan açık pozisyon iyimserlik, düşüş trendinde artan açık pozisyon kötümserlik işaretidir.
• Yükseliş trendinde azalan açık pozisyon kötümser, düşüş trendinde azalan açık pozisyon iyimser sinyaldir.

On Balance Volume (OBV): OBV, yükseliş günlerinde hacmi toplar, düşüş günlerinde çıkarır; böylece alım-satım baskısını ölçer. Basit bir çizgi göstergesi olarak hacim baskısının yönünü belirlemeye yardımcı olur.

6. Hareketli Ortalamalar: Fiyat Verilerini Yumuşatmak

Hareketli ortalama öncelikle trend takip aracı olarak kullanılır.

Hareketli ortalamalar gürültüyü filtreler: Belirli bir dönemin ortalama fiyatını hesaplayarak fiyat verilerini yumuşatan teknik göstergelerdir. Kısa vadeli dalgalanmaları filtreleyerek temel trendi ortaya çıkarırlar.

Hareketli ortalama türleri:

• Basit hareketli ortalama (SMA): Belirli dönemdeki fiyatların eşit ağırlıklı ortalaması.
• Doğrusal ağırlıklı hareketli ortalama (LWMA): Son fiyatlara daha fazla ağırlık vererek fiyat değişimlerine daha duyarlıdır.
• Üssel hareketli ortalama (EMA): LWMA’ya benzer, ancak en son fiyatlara daha da fazla ağırlık verir.

Hareketli ortalamaların kullanımı:

• Ortalamaların kesişimleri alım-satım sinyalleri oluşturabilir.
• Fiyatların hareketli ortalamanın üzerine çıkması yükseliş, altına inmesi düşüş sinyali olabilir.
• Hareketli ortalamalar destek ve direnç seviyeleri olarak da işlev görebilir.

7. Osilatörler: Aşırı Alım ve Satım Koşullarını Tespit Etmek

Osilatörler özellikle piyasa hareketlerinin sonlarına doğru değerlidir.

Osilatörler uç noktaları gösterir: Üst ve alt sınırlar arasında dalgalanan teknik göstergelerdir. Aşırı alım veya aşırı satım koşullarını tespit etmekte faydalıdırlar. Yan hareket eden piyasalarda veya fiyat uç noktalarına yaklaşıldığında özellikle işe yararlar.

Osilatör türleri:

• Göreceli Güç Endeksi (RSI): Fiyat hareketlerinin hızını ve değişimini 0-100 arasında ölçer.
• Stokastik Osilatör: Bir varlığın kapanış fiyatını belirli bir dönemdeki fiyat aralığıyla karşılaştırır.
• Hareketli Ortalama Yakınsama Iraksama (MACD): İki hareketli ortalamayı kullanarak trend değişimlerini ve momentumunu belirler.

Uyumsuzluk (Diverjans): Osilatör ve fiyat hareketinin zıt yönlerde hareket etmesi trend dönüşü sinyali verir.

• Ayı uyumsuzluğu: Fiyatlar daha yüksek tepeler yaparken osilatör daha düşük tepeler yapar.
• Boğa uyumsuzluğu: Fiyatlar daha düşük dipler yaparken osilatör daha yüksek dipler yapar.

8. Nokta ve Şekil & Mum Grafikleri: Alternatif Grafik Yöntemleri

Nokta ve şekil grafikleri teknik analiste net giriş ve çıkış noktaları sağlar.

Nokta ve şekil grafikleri: Zamanı göz ardı ederek sadece fiyat hareketlerine odaklanır. Yükselen fiyatları X, düşen fiyatları O ile gösterir; belirli kutu büyüklüğü ve dönüş kriterleri vardır.

• Destek ve direnç seviyelerini, fiyat hedeflerini belirlemede faydalıdır.
• Bar grafiklere göre kısa vadeli fiyat dalgalanmalarına daha az duyarlıdır.

Japon mum grafikleri: Açılış, en yüksek, en düşük ve kapanış fiyatlarını “gövde” ve “fitil”lerle gösterir.

• “Çekiç”, “yıldız” ve “yutma” gibi dönüş kalıplarını tanımlamada etkilidir.
• Bar grafiklere göre fiyat hareketini daha ayrıntılı ve nüanslı gösterir.

Tekniklerin birleşimi: Teknik analistler, işlem sinyallerini teyit etmek ve başarı olasılığını artırmak için farklı grafik yöntemlerini ve göstergeleri bir arada kullanırlar.

Son güncelleme:: March 11, 2025