The Wisdom of the Heart

1. Artysta niszczy i tworzy, odzwierciedlając cykl życia.

„Rewolucjonizuję,” jak sam o sobie mówił Blaise Cendrars.

Kreatywna destrukcja. Artysta, podobnie jak natura, jest siłą twórczej destrukcji. Musi odrzucić poprzedników, rozbić istniejące formy i przyjąć rozkład, by wyrazić własną wizję i stworzyć coś nowego. Ten proces nie jest sprzeczny z porządkiem świata, lecz stanowi jego fundamentalny aspekt.

Życie i śmierć. Artysta żyje wieloma życiami, umierając wielokrotnie w swojej pracy. Grzebie się w swoich dziełach, by osiągnąć formę nieśmiertelności niedostępną ciału fizycznemu. Ten nieustanny cykl śmierci i odrodzenia jest istotą jego twórczej mocy i zemsty na życiu.

Ponad konserwacją. W epoce rozkładu likwidacja staje się cnotą. Artysta nie dąży do zachowania czy wzmacniania rozpadających się struktur, lecz wita rozkładające się wpływy. Rozkład jest równie cudownym i bogatym wyrazem życia jak wzrost, odzwierciedlając naturalny, anarchiczny przepływ wszechświata.

2. Prawdziwa mądrość tkwi w akceptacji pełnego spektrum życia, w tym cierpienia i śmierci.

Nie ma nic, czego nie warto byłoby zaakceptować, nawet jeśli jest to wyraz złej woli naszego wroga.

Akceptacja jest kluczem. Sztuka życia opiera się na przyjęciu wszystkich aspektów życia – dobrych i złych, jasnych i ciemnych, życia i śmierci. Bezwarunkowe poddanie się przemienia statyczne, defensywne istnienie w dynamiczny taniec, prowadzący do przemiany i spełnienia.

Ponad ucieczką. Strach popycha człowieka do ucieczki od rzeczywistości, nawet przed własnymi lękami. Tworzy to „Raj neurozy”. Mądrość pochodzi z konfrontacji ze światem takim, jaki jest, z akceptacją trudności, choroby i śmierci nie jako wrogów do pokonania, lecz jako integralnych części całości.

Długa droga. Ścieżka mądrości to „długa droga”, obejmująca asymilację doświadczenia, posłuszeństwo i dyscyplinę przez naturalny wzrost. Kontrastuje to z zachodnim pojęciem „postępu” jako prostej linii przez przeszkody, która ostatecznie sama się pokonuje.

3. Poza intelektem: ciało i intuicja kryją głębsze prawdy.

Uczę się mniej, a uświadamiam sobie więcej: uczę się w jakiś inny, bardziej podziemny sposób.

Mądrość ciała. Prawdziwa mądrość osiąga szczyt, gdy uznaje się fundamentalny, zakorzeniony, święty charakter ciała. Myśl więdnie na najwyższych gałęziach drzewa życia; tajemnica Somy zostaje odkryta na nowo przez sięgnięcie do korzeni bytu.

Intuicyjne działanie. Cały człowiek działa nie instynktownie (co może być wypaczone), lecz intuicyjnie, ponieważ jego pragnienia są zgodne z prawem życia. Wymaga to posłuszeństwa głębszemu prawu miłości, opartej na absolutnej tolerancji i pozwoleniu rzeczom być takimi, jakimi są.

Poza definicjami. Najgłębsze prawdy stają się niewyrażalne i nie mogą być pojmowane wyłącznie przez intelekt. Zrozumienie to nie przenikanie tajemnicy, lecz jej akceptacja i błogie życie w niej. To intuicyjne uchwycenie jest innym, bardziej podziemnym sposobem poznania.

4. Iluzja nowoczesności: postęp maskuje strach i żywą śmierć.

Ten system nazywamy normalnością, i to właśnie w tym nieuporządkowanym świecie wychowujemy nasze dzieci za tak wysoką cenę.

Żywa śmierć. Współczesna cywilizacja charakteryzuje się lękiem przed życiem, „żywą śmiercią”, gdzie człowiek jest poświęcany na rzecz samego istnienia. Ten stan to czyściec nieustannej walki, daremne pragnienie nieskończonego, bezsensownego trwania.

Fałszywy postęp. Zachodni ideał postępu to prosta linia przez nieprzeniknione bariery, tworząca trudności i ostatecznie pokonująca samą siebie. Kontrastuje to z orientalnym podejściem, które wykorzystuje przeszkody jako wsparcie, jak w jujitsu.

Ucieczka od rzeczywistości. Współczesne społeczeństwo to „raj uciekinierów”, utkwionych w pojęciach takich jak „normalność”. Nauka mierzy to, co widzialne, lecz gardzi niewidzialnym; religia dzieli; sztuka eksploatuje naśladownictwo; edukacja mechanizuje; prawo agresywnie eliminuje; rozrywki są zmechanizowane. Ten nieuporządkowany świat jest schronieniem przed realizmem.

5. Autentyczność wymaga przyjęcia swojej unikalnej, często sprzecznej natury.

To właśnie ta zdolność, by stać samotnie i nie czuć się winny ani prześladowany z tego powodu, jest dla przeciętnego człowieka nieosiągalna.

Odkrywanie przeznaczenia. Prawdziwym problemem nie jest dogadywanie się z sąsiadami czy wkład w kraj, lecz odkrycie własnego przeznaczenia i życie zgodne z kosmicznym rytmem. Wymaga to życia całkowicie dla siebie, bez egoizmu, i oddania wszystkiego, co się ma do oddania.

Ponad stadem. Amerykanin, choć podąża z tłumem, jest instynktownie zdrajcą grupy, kraju i tradycji. Szuka szansy dla siebie, nawet jeśli oznacza to zniszczenie. Kontrastuje to z europejskim człowiekiem przeciętnym, często uwięzionym przez narodowe intrygi, który ma wielkość i godność, lecz niewielką nadzieję jako jednostka.

Akceptacja odmienności. Lepiej stać samotnie i czuć się normalnie ze swoją odmiennością, robiąc tylko to, co potrzebne, by być sobą. To kontrastuje z pragnieniem zewnętrznego bezpieczeństwa i nieustannym dążeniem do posiadania, które ostatecznie są nie do obrony.

6. Rzeczywistość to płynna, symboliczna tajemnica, a nie stały fakt.

Świat jest snem, który realizuje się z chwili na chwilę, tylko człowiek śpi głęboko pośród swojego stworzenia.

Brak solidnych faktów. Nie ma solidnych faktów do uchwycenia; wszystko jest ulotne i przejrzyste. Wszystkie zjawiska, włącznie z człowiekiem i jego myślami, to ruchomy, zmienny alfabet. Zniekształcenia i deformacje w sztuce mogą być równie bliskie prawdzie jak obiektywne relacje.

Język symboliczny. Język wykraczający poza słowa, objawiający się w stylu, jest prawdziwym wyrazem człowieka. Artysta przyjmuje symbol, metaforę i ideogram, by stworzyć rzeczywistość odpowiadającą jego nieświadomym pragnieniom i marzeniom, „kłamstwo, które oczarowuje i zniewala ludzi”.

Zakotwiczenie w przepływie. Artysta zakotwicza się w przepływie rzeczywistości, przyjmując „kłamliwą maskę”, by ukazać prawdę. Jego dzieło to geodezyjny pomiar życia, ściśle związany z każdym doświadczeniem, nawet niedokończonymi niczym, które są ostre, twarde i trwałe.

7. Nadchodzi nowa era duchowej przemiany.

To jest Era Apokaliptyczna, kiedy wszystko zostanie nam objawione.

Przejście i kryzys. Przechodzimy przez ciemny, przejściowy okres, „równonocny przesilenie duszy”. Ten kryzys świadomości obejmuje katastrofę i oświecenie, moment, gdy ziemia zdaje się zatrzymać, zanim znów się poruszy.

Era Ducha Świętego. Wkraczamy w erę Ducha Świętego, porzucając ducha martwego ja, by wejść w nową domenę. To nie jest śmierć, lecz „Scheintot”, gdzie stary oś jest złamany, a my dryfujemy ku nowemu, niewyobrażalnemu porządkowi.

Poza starymi formami. Całkowite zniszczenie naszego świata kulturowego jest błogosławieństwem w przebraniu. Stare rowki rasy, religii i narodowości rozpuszczą się, zastąpione wspólnotą opartą na człowieku, nie na zwierzęciu. Ten nowy klimat zintegruje ciało ze światem.

8. Przyjęcie przeznaczenia oznacza poddanie się przepływowi, a nie opór wobec losu.

Każdy człowiek ma swoje przeznaczenie: jedynym imperatywem jest podążać za nim, akceptować je, bez względu na to, dokąd go zaprowadzi.

Ponad walką. Zbliża się do sedna prawdy, gdy przestaje walczyć i porzuca wolę. Wielki pisarz, jak wszechświat, porusza się bez wysiłku z nieznanego centrum, symbolizując niedoskonałą żywotność.

Akceptacja odpowiedzialności. Gdy artysta rozpoznaje swoje przeznaczenie, przyjmuje odpowiedzialność przywództwa, słuchając tylko własnego sumienia. Realizuje swoje unikalne idee, stając się znakiem samego Losu, ucieleśniając dramat indywidualnego życia, które musi objąć rozkład.

Odwaga jest śmiertelna (lub nie). „Żadna odwaga nie jest śmiertelna,” mówił René Crevel. To prawda, jeśli jest się zjednoczonym. Podzielonym – wszystko jest śmiertelne. Odwaga, tworzenie na cienkim wsparciu, prowadzi do tajemniczej pozycji X artysty, kotwicy poza wiedzą czy umiejętnościami.

9. Wizja i percepcja odsłaniają świętość w codzienności.

Kosmologiczne oko, trwające przez zniszczenie i zagładę, nieprzeniknione, nieukształtowane, widzi tylko to, co jest.

Normalna wizja. Prawdziwi artyści, jak Brassai, posiadają „normalną wizję”, widząc świat dokładnie takim, jakim jest, bez zniekształceń czy potrzeby kłamstwa. Ten rzadki dar pozwala im dostrzegać nowość i doskonałość w fragmencie, defekcie i codzienności.

Moc oka. Oko artysty jest żywą istotą, zdolną przenikać rzeczywistość, odsłaniać ukryte struktury i przenosić osobowość na przedmioty. To „kosmologiczne oko” widzi świat jako jedną twórczą substancję, zrodzoną z ciemności i w nią powracającą.

Unikalność w wszystkim. Odłączając wolę osobistą, artysta odkrywa osobowość wszędzie. Przedmioty zyskują unikalność i znaczenie, gdy są oglądane z podziwem, nie tylko estetycznie czy pragmatycznie. Najbanalniejsze rzeczy, widziane po raz pierwszy, odsłaniają cudowność.

10. Kondycja ludzka: gobelin miłości, cierpienia i paradoksu.

Serce nie może zostać złamane.

Trwałe cierpienie. Serce, choć zranione, nie może zostać złamane. Nie zna granic w zdolności do znoszenia cierpienia i męki. Życie można przeżywać na bardzo różnych poziomach, czasem niemal wygasłe, a jednak wciąż pulsujące żywotnością.

Miłość i brutalność. Francuski aktor, jak Raimu, ucieleśnia ciekawą mieszankę czułości i brutalności, ukazując namiętne zrozumienie człowieka. Kontrastuje to z amerykańską tendencją do skrajnych, pustych wyrazów przemocy lub radości.

Poszukiwanie więzi. Nawet ci, którzy odrzucają społeczeństwo, jak alkoholik-weteran, ujawniają głęboką ludzką potrzebę kontaktu i zrozumienia. Ich historie, choć zniekształcone, są próbą komunikacji bólu i znalezienia rezonansu w innych.

11. Dualność nas definiuje, całość jest celem.

Człowiek dzisiejszy, człowiek okresu przejściowego, rozdarty i stojący między dwoma światami, pełen zarodka przyszłości, jest prawdziwie ukrzyżowany przez swoją dualność.

Wewnętrzne i zewnętrzne. Człowiek definiowany jest przez dualność: świat zewnętrznej rzeczywistości (działania) i świat wewnętrznej rzeczywistości (myśli). Sztuka służy jako punkt podparcia, lecz się zużywa, wymagając bohaterów, którzy ofiarują się jako wsparcie.

Podzielona świadomość. Rozszerzenie znanego wszechświata, jak renesansowe odkrycia czy psychoanalityczne odkrycie nieświadomości, pociąga za sobą podział świadomości. Nowoczesne narody wykazują schizofrenię, ich aktywność jest symbolem bezsilności w przezwyciężaniu tego podziału.

Ku integracji. Zaburzenia epoki wskazują na ruch ku całości i integracji. Walka toczy się między instynktem śmierci a instynktem życia, wewnętrzną wojną między człowiekiem realnym a idealnym. Człowiek idealny musi zginąć, by realny człowiek mógł wyłonić się w całości.

12. Żyj pełnią teraz: teraźniejszy moment jest jedyną rzeczywistością.

Najlepszy świat to ten, który jest właśnie teraz, w tej chwili.

Bez odkładania. Dla większości życie to długie odkładanie, napędzane strachem. Mądrzy akceptują świat jako łono, miejsce, gdzie rzeczy się rodzą, żyjąc w intensywnym stanie świadomości bez lęku przed przeszłością czy przyszłością.

Świat jako akt. Wszystko, co istnieje, istnieje z mocy rozkazu; świat jest aktem, być może aktem myśli. Ważne dla człowieka jest narodzenie się w świecie takim, jaki jest, świecie TERAZ, akceptując jego sprzeczności i żyjąc nim w pełni.

Ponad poszukiwaniem. Ludzie pragną życia łapczywie, lecz ich oczy są z tyłu głowy. Życie można chwycić tylko całym organizmem, odczuć bezpośrednio, nie wymagając dowodu. Jest proste, zdumiewająco proste, a cud jest stale w naszym zasięgu, jeśli przestaniemy go unikać.

Ostatnia aktualizacja: June 19, 2025