The Power of E.Q.

1. Làm chủ nghệ thuật lắng nghe đồng cảm để xây dựng kết nối sâu sắc hơn

“Lắng nghe đồng cảm thật đáng tiếc vẫn còn rất hạn chế. Đó là kiểu lắng nghe đặt trọn vẹn sự chú tâm chân thành vào người đối diện và thông điệp họ muốn truyền tải.”

Lắng nghe để thấu hiểu, không phải để phản hồi. Khi trò chuyện, hãy tập trung thật sự tiếp nhận và hiểu thông điệp của người nói thay vì vội vàng chuẩn bị câu trả lời. Điều này đòi hỏi bạn phải gạt bỏ cái tôi cá nhân và thực sự tò mò về thế giới của người khác.

Thực hành phản hồi xây dựng tích cực. Hãy đáp lại người khác bằng cách thể hiện sự quan tâm và hào hứng chân thành với trải nghiệm của họ. Điều này bao gồm việc đặt câu hỏi tiếp nối, bày tỏ cảm xúc tích cực và mở rộng những ý nghĩa tiềm ẩn trong những gì họ chia sẻ.

Tránh phản hồi chuyển hướng. Thay vì đưa cuộc trò chuyện quay lại về mình, hãy duy trì sự tập trung vào người nói bằng cách đưa ra những phản hồi hỗ trợ. Điều này chứng tỏ bạn trân trọng góc nhìn của họ và hoàn toàn tham gia vào việc thấu hiểu thông điệp.

2. Phát triển kỹ năng đặt mình vào vị trí người khác để nâng cao trí tuệ cảm xúc

“Thật sự, cần một hành động tưởng tượng xã hội để tạm gác lại khung tham chiếu của chính mình và thử đón nhận một khung tham chiếu khác, có thể rất khác biệt.”

Thực hành chuyển đổi vị trí nhận thức. Sử dụng ba vị trí nhận thức: vị trí thứ nhất (góc nhìn của chính bạn), vị trí thứ hai (góc nhìn của người khác), và vị trí thứ ba (góc nhìn của người quan sát trung lập). Kỹ thuật này giúp bạn có cái nhìn toàn diện 360 độ về một tình huống và tìm ra giải pháp sáng tạo cho những mâu thuẫn.

Tham gia các bài tập đặt mình vào vị trí người khác. Thử các hoạt động như bài tập “Bước vào trong”, nơi bạn tưởng tượng suy nghĩ, cảm xúc và động cơ của người khác trong nhiều hoàn cảnh khác nhau. Điều này giúp phát triển sự đồng cảm và thấu hiểu những góc nhìn đa dạng.

• Quan sát những gì người khác có thể cảm nhận qua các giác quan của họ
• Cân nhắc kiến thức, niềm tin và trải nghiệm quá khứ của họ
• Tưởng tượng những điều họ quan tâm hoặc mong muốn đạt được

Nhận biết và kiểm soát hành vi do cái tôi chi phối. Hãy ý thức về những dấu hiệu của sự ích kỷ trong bản thân và người khác, như việc liên tục chuyển hướng cuộc trò chuyện về mình hoặc thiếu quan tâm đến những chủ đề không phục vụ trực tiếp lợi ích cá nhân. Nuôi dưỡng sự tự nhận thức và thực hành khiêm tốn để chống lại những xu hướng này.

3. Khai thác sức mạnh của giao tiếp phi ngôn ngữ để tương tác hiệu quả

“Nếu lời nói của chúng ta không đồng nhất với ngôn ngữ cơ thể, chúng ta rất dễ gửi đi thông điệp rối rắm hoặc gây hiểu lầm.”

Đảm bảo sự nhất quán giữa lời nói và ngôn ngữ cơ thể. Hãy chắc chắn rằng cử chỉ, biểu cảm khuôn mặt và giọng điệu của bạn bổ trợ cho lời nói. Sự nhất quán này tạo ấn tượng mạnh mẽ, đáng tin cậy và nâng cao sự rõ ràng trong giao tiếp.

Phát triển nhận thức chánh niệm về tín hiệu phi ngôn ngữ. Hãy chú ý đến các tín hiệu phi ngôn ngữ của bản thân và người khác, bao gồm:

• Biểu cảm khuôn mặt
• Tư thế và cử động cơ thể
• Ánh mắt
• Cách sử dụng không gian cá nhân
• Đặc điểm giọng nói (cao độ, âm lượng, tốc độ)

Thực hành kỹ thuật “đọc lạnh”. Quan sát chi tiết về ngoại hình và hành vi của một người để đưa ra những phán đoán có cơ sở về tính cách và động cơ của họ. Dùng thông tin này để tạo sự thân thiện và điều chỉnh phong cách giao tiếp phù hợp.

4. Nuôi dưỡng nhận thức cảm xúc bằng cách sử dụng Bánh xe Cảm xúc

“Hãy dùng Bánh xe Cảm xúc để xác định chính xác bạn (hoặc người khác) đang cảm thấy thế nào. Vì khó có thể nhận diện cảm xúc cụ thể ngay lập tức, hãy bắt đầu từ ‘màu sắc chính’ rồi dần mở rộng ra.”

Làm quen với Bánh xe Cảm xúc. Công cụ này phân loại cảm xúc thành các nhóm chính (ví dụ: hạnh phúc, buồn bã, giận dữ) và các nhánh cảm xúc tinh tế hơn. Hãy dùng nó để phát triển vốn từ cảm xúc phong phú và hiểu sâu sắc hơn về sự phức tạp trong cảm xúc của mình.

Thực hành nhận diện và gán nhãn cảm xúc. Thường xuyên tự kiểm tra để xác định trạng thái cảm xúc của bản thân. Bắt đầu với các nhóm cảm xúc rộng rồi dần tinh chỉnh thành những cảm xúc cụ thể hơn. Thói quen này giúp tăng cường sự tự nhận thức và trí tuệ cảm xúc.

Áp dụng nhận thức cảm xúc vào nhiều tình huống khác nhau. Dùng khả năng hiểu cảm xúc được cải thiện để:

• Truyền đạt cảm xúc chính xác hơn
• Thấu hiểu và đồng cảm với cảm xúc của người khác
• Ra quyết định sáng suốt dựa trên những hiểu biết về cảm xúc
• Điều chỉnh phản ứng cảm xúc hiệu quả hơn

5. Thực hành xác nhận cảm xúc để củng cố các mối quan hệ

“Xác nhận là điều mà mỗi con người đều cần và khao khát, và rất nhiều giao tiếp của chúng ta phụ thuộc vào việc cảm thấy mình được công nhận.”

Hiểu tầm quan trọng của việc xác nhận. Nhận ra rằng xác nhận cảm xúc của ai đó không có nghĩa là đồng ý với họ, mà là thừa nhận quyền được cảm nhận như vậy. Điều này tạo nên cảm giác được nhìn nhận, lắng nghe và thấu hiểu.

Sử dụng kỹ thuật gán nhãn cảm xúc. Khi ai đó bộc lộ cảm xúc, hãy cố gắng nhận diện và diễn đạt lại cảm xúc bạn cảm nhận được. Dùng những câu như “Có vẻ như…” hoặc “Tôi tự hỏi liệu bạn có đang cảm thấy…” để thể hiện bạn đang cố gắng hiểu trải nghiệm của họ.

Tránh những phản hồi phủ nhận. Hãy cẩn trọng với những câu nói làm giảm giá trị hoặc xem nhẹ cảm xúc của người khác, ví dụ như “Còn tệ hơn thế mà” hay “Bạn không nên cảm thấy như vậy.” Thay vào đó, tập trung vào việc thừa nhận và chấp nhận cảm xúc của họ mà không phán xét.

6. Đặt câu hỏi chất lượng để thể hiện sự quan tâm chân thành

“Câu hỏi hay có ý nghĩa. Chúng tương tác và là phần sống động, logic trong dòng chảy cuộc trò chuyện.”

Tập trung vào thấu hiểu, không phán xét. Đặt câu hỏi theo cách nhằm hiểu quan điểm của người khác thay vì thúc đẩy ý kiến hay giả định của mình.

Dùng câu hỏi mở. Khuyến khích câu trả lời sâu sắc, suy nghĩ kỹ bằng cách hỏi những câu không thể trả lời đơn giản là có hoặc không. Điều này giúp cuộc trò chuyện diễn ra tự nhiên hơn và cung cấp thông tin phong phú hơn.

Theo dõi và diễn giải lại. Thể hiện bạn đang lắng nghe tích cực bằng cách đặt câu hỏi dựa trên câu trả lời trước đó và nhắc lại những điểm chính bằng lời của mình để xác nhận sự hiểu biết.

7. Thiết lập và duy trì ranh giới lành mạnh để cân bằng các mối quan hệ

“Có ranh giới tốt (tức là biết nói không với những điều bạn không muốn) thực ra là cách để dành chỗ nói có với những điều bạn thực sự muốn—và đó là quyền của tất cả chúng ta.”

Hiểu rõ bản thân và giới hạn của mình. Suy ngẫm về giá trị, nhu cầu và ưu tiên để xác định nơi bạn cần đặt ranh giới trong các lĩnh vực khác nhau của cuộc sống, như thời gian, năng lượng, không gian cá nhân và khả năng cảm xúc.

Truyền đạt ranh giới một cách rõ ràng. Thể hiện giới hạn và nhu cầu của bạn một cách trực tiếp, cụ thể, không xin lỗi hay giải thích quá nhiều. Dùng câu nói bắt đầu bằng “Tôi” để tập trung vào cảm xúc và nhu cầu của mình thay vì đổ lỗi hay chỉ trích người khác.

Kiên định thực hiện. Khi đã đặt ra ranh giới, hãy sẵn sàng duy trì nó một cách nhất quán. Tránh ngoại lệ hay thỏa hiệp giới hạn của mình vì điều đó có thể dẫn đến sự nhầm lẫn và thiếu tôn trọng ranh giới trong tương lai.

8. Áp dụng kỹ thuật DEARMAN để giao tiếp khẳng định bản thân

“DEARMAN sẽ giúp bạn giữ tập trung và đi đúng hướng để đạt kết quả tốt nhất có thể.”

Sử dụng khung DEARMAN. Khi đưa ra yêu cầu hoặc từ chối, hãy dùng các bước sau để hướng dẫn giao tiếp:

• Mô tả tình huống một cách khách quan
• Bày tỏ cảm xúc bằng câu nói “Tôi”
• Khẳng định rõ ràng và cụ thể điều bạn muốn
• Củng cố kết quả tích cực
• Giữ chánh niệm trong khoảnh khắc hiện tại
• Thể hiện sự tự tin trong cách trình bày
• Thương lượng để tìm giải pháp đôi bên cùng có lợi

Thực hành trong nhiều tình huống. Dùng DEARMAN cho cả những cuộc trò chuyện quan trọng lẫn tương tác hàng ngày để nâng cao kỹ năng khẳng định và giao tiếp.

Cân bằng sự khẳng định với sự tôn trọng. Hãy nhớ rằng bên cạnh việc thể hiện nhu cầu và ranh giới của mình, bạn cũng cần xem xét và tôn trọng nhu cầu cùng ranh giới của người khác.

9. Hoàn thiện nghệ thuật xin lỗi để hàn gắn và củng cố các mối quan hệ

“Mối quan hệ có thể bị tổn thương không thể cứu vãn bởi một sai lầm—hoặc có thể được ổn định và củng cố. Sự khác biệt không nằm ở lỗi lầm, mà ở cách con người phản ứng với những lỗi lầm đó.”

Hiểu các thành phần của một lời xin lỗi hiệu quả. Bao gồm các yếu tố sau theo thứ tự quan trọng:

1. Thể hiện sự hối tiếc chân thành
2. Giải thích điều gì đã sai (không biện minh)
3. Nhận trách nhiệm về hành động của mình
4. Thể hiện sự ăn năn
5. Đề nghị sửa chữa
6. Xin tha thứ (nếu phù hợp)

Chân thành và kịp thời. Hãy gửi lời xin lỗi ngay khi nhận ra sai sót, đảm bảo lời nói và giọng điệu thể hiện sự ăn năn thật lòng.

Thực hiện cam kết. Nếu bạn đã hứa sửa chữa hoặc thay đổi hành vi, hãy chắc chắn thực hiện để xây dựng lại niềm tin và chứng minh sự chân thành trong lời xin lỗi.

Cập nhật lần cuối: July 30, 2024